همه چیز درباره ی کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری و زمین موات

ماده 12 ازجمله کمیسیون هایی می باشد که نوع اراضی  و تشخیص عمران را تعیین می کند ،تعیین نوع اراضی به این معنا می باشد که زمین مورد نظر بایر می باشد یا دایر و یا موات.براساس این ماده تعیین نوع اراضی در این کمیسیون با وزارت مسکن و شهرسازی می باشد.براین اساس : «نحوه تشخیص نوع اراضی موضوع ماده 12 قانون زمین شهری به موجب دستورالعملی که وزارت مسکن و شهرسازی تهیه و به موقع اجرا می گذارد می باشد.» دستورالعملی که در این کمیسیون مطرح شده است تحت عنوان ،دستورالعمل اجرائی مواد یک و چهارده آئین نامه قانون زمین شهری می باشد

کمیسیون ماده 12 چیست؟

کمیسیون ماده 12 ازجمله کمیسیون های می باشد که در قانون زمین شهری مطرح شده است که تشخیص عمران و احیا و تشخیص نوع زمین که دایر یا بایر باشد را از زمین موات بر عهده وزارت مسکن و شهر سازی  می باشد.
براساس قانون زمین شهری:نحوه تشخیص نوع اراضی موضوع ماده ۱۲ قانون زمین شهری به موجب دستورالعملی که وزارت مسکن و شهرسازی تهیه و به موقع اجرا می گذارد می باشد.
در دستور العملی که به وزارت مسکن ابلاغ شده است طی آن تشخیص عمران و تعیین نوع زمین به کمیسیونی موصوف به کمیسیون ماده ۱۲ قانون زمین شهری محول شده است.

منظور از نظریه کمیسیون ماده 12 چیست؟

کمیسیون ماده 12 در صورتی که در مورد زمینی نظریه صادر کرده و نوع زمین را مشخص کند این نظریه در موارد مراجعات بعدی هم معتبر است و نیاز به این نیست که نظریه مجددی از کمیسیون اخذ شود. نطریه ای که از کمیسیون ماده 12 صادر می شود می بایست بر اساس مدارک و ادله معتبر باشد و در آن مشخصات دقیق پلاک که شامل شماره پلاک ،مساحت پلاک و مشخصات مالک پلاک  می باشد درج شود.لازم به ذکر است که نظریه ای که صادر می شود می بایست در قسمت مقدمه و نتیجه متحد باشد و مقدمه و نتیجه باهم مغایرتی نداشته باشند.
آراء صادره باید عاری از هر گونه قلم خوردگی و لاک گرفتگی باشد. مشخصات دقیق پلاک اعم از مالک و شماره پلاک و مساحت و … آن باید در نظریه قید گردد. رای صادره می بایست مستدل و متکی به شواهد و مدارک صادر گردد.نباید مقدمه رای با نتیجه آن مغایرت و تضادی داشته باشد. لازم  به ذکر است که در نطریه می بایست  ویژگی و ماهیت زمین مثل دیم یا آبی بودن یا دارای اعیانی و... ذکر شود .
پس از صدور نظریه، پرونده مستقیما به دبیرخانه کمیسیون ارجاع می گردد . ابلاغ رای صرفا  پس از بررسی از طریق دبیرخانه کمیسیون صورت می گیرد . در مواردی که نیاز به طرح قسمت مشخصی از یک پلاک دارای وضعیت ثبتی مشاع در کمیسیون باشد لازم است:

1. قسمت مذکور مفروزالرعیه بوده و با کروکی امضاء شده خود آن مشخص و مساحت دقیق نیز روی کروکی پیاده گردد .
2. هنگام صدور رای دو نکته زیر در متن رای ذکر شود :

• نظریه کمیسیون روی قسمتی که صادر میشود قابل تسری به قسمت های دیگر ملک نخواهد بود .
• نظریه مذکور صرفا از جهت تعیین نوع زمین ارائه شده و مدارکی برای تثبیت مالکیت متقاضی روی ملک مورد نظر نخواهد بود

بعد از اینکه رای صادر شد رای به دبیرخانه فرستاده می شود و ابلاغ رای تنها پس از بررسی از طریق دبیرخانه کمیسیون می باشد.

متن ماده کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری

براساس ماده 12 کمیسیون قانون زمین شهری :تشخيص عمران و احياء و تأسيسات متناسب و تعيين نوع زمين داير و تميز باير از موات به عهده وزارت مسكن و شهرسازي است اين‌تشخيص قابل اعتراض در دادگاه صالحه مي‌باشد.
‌تبصره 1 – دادگاه نسبت به اعتراض خارج از نوبت و بدون رعایت تشریفات آیین دادرسی
رسیدگی کرده و حکم لازم خواهد داد، اعتراض به‌تشخیص وزارت مسکن و شهرسازی در
دادگاه مانع از اجرای مواد این قانون نمی‌گردد.
‌تبصره 2 – ملاک تشخیص مرجع مقرر در ماده 12 در موقع معاینه محل در مورد نوع
زمینهایی که از تاریخ 1357.11.22 به  وسیله دولت یا ارگانها و‌نهادها و کمیته‌ها و
دفاتر خانه‌سازی احداث اعیانی یا واگذار شده بدون در نظر گرفتن اعیانیهای مذکور
خواهد بود.

اعضای تشکیل دهنده کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری

کمیسیون متشکل از ۳ نفر مرکب از نمایندگان وزارت مسکن و شهرسازی که با حکم وزیر مسکن تشکیل
می گردد.

وظایف دبیرخانه کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری

• اخذ استعلامات و پاسخ به استعلامات ادارات دولتی 
• بررسی وضعیت مورد استعلام از جهت عدم مانعیت جهت طرح در کمیسیون
• تشکیل پرونده و ارجاع پرونده موردنظر به کمیسیون ماده 12
• گردآوری آراء صادر از کمیسیون و ابلاغ آراء به مالکان یا درج آراء در روزنامه کثیر الانتشار
• -راسال نسخه ای از رای کمیسیون به اداره کل زمین شهری استان
• جمع آوری و تهیه لیستی از فعالیت های کمیسیون
• حفظ دلایل و مدارک جهت ارائه در محاکم قضایی در قالب دفاع 

با وصول درخواست رسیدگی، دبیر خانه کمیسیون با کنترل مدارک پیوست درخواست، بررسی خود را آغاز می نماید. از جمله موارد بررسی این است که پلاک دولتی نباشد. همچنین قبلاً گواهی عمران موضوع قانون لغو مالکیت اراضی موات شهری برای پلاک مورد نظر صادر نشده باشد. و نیز کمیسیون ماده 12 قبلاً در مورد این پلاک رأی صادر نکرده باشد. بعد از بررسی موضوعات سه گانه، کمیسیون جهت تشکیل کمیسیون و در صورت لزوم بازدید اعضاء از محل تعیین وقت خواهد نمود. اعضاء کمیسیون با مطابقت مدارک و معاینه وضع ظاهری محل و تحقیق از مطلعین و معتمدین مبادرت به صدور نظریه خواهند نمود. سپس کمیسیون یک نسخه نقشه  امضاء شده را به انضمام نظریه خود حداکثر ظرف یک ماه به مرجع درخواست کننده ارسال می کند. نسخه دیگر نقشه با یک نسخه از نظریه یاد شده در کمیسیون بایگانی می شود.
نکته: مطرح کردن پلاک های دولتی در کمیسیون ماده 12 ممنوع می باشد.

مراحل رسیدگی به درخواست ها در کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری

برای اینکه درخواستی در کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری مورد رسیدگی قرار گیرد ابتدا می بایست درخواست اصلی تقاضاکننده به مراجع تحویل داده شود زیرا این مراجع هستند که می توانند از کمیسیون تقاضای اعمال نظر و رسیدگی را درخواست نمایند.درخواست اصلی باید مشتمل بر مشخصات ثبتی زمین و همچنین 2 نسخه رونوشت یا کپی نقشه ثبتی زمین  و همچنین ثبت  انعکاس موقعیت زمین بر روی نثشه هوایی  با مقیاس مناسب باشد.اگر تقاضاکننده مشخصات ثبتی زمین و 2 نسخه رونوشت یا کپی نقشه ثبتی را نداشته باشد می بایست 2 نسخه کروکی دقیق زمین را که منطبق با سوابق ثبتی و وضعیت زمین در محل می باشد را ارائه دهد.
پس از اینکه مدارک مورد نظر ارائه شد مراجع درخواست کننده آن را وصول نموده و به کمیسیون ارسال می نمایند.
نکته:مدارک مندرج در مورد نام آخرین مالک یا مالکین که با حضور و امضاء نماینده اداره ثبت تنظیم شده اند  نیز به همراه آخرین استعلامات ثبتی نیز ارائه شود.

نحوه رسیدگی در کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری

نحوه رسیدگی در کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری به این صورت است که این کمیسیون  جهت تشخیص احیا یا زمین موات ، عمران یا عدم عمران زمین مورد نظر بدوا و با تعیین وقت به همراه کلیه اعضا از محل ملک معاینه  نموده و  صورت جلسه ای را  تهیه  می نمایدو  پس از آن  به بررسی اسناد و مدارک و تطبیق نقشه هوایی کروکی زمین  و زمان عمران و احیا و استماع دفاعیات مالکین یا وکیل پایه یک دادگستری اقدام  می نماید و این بررسی ها را با معاینه محلی و تحقیقات  صورت گرفته  مطابقت می هد .در پایان رای خود را در خصوص موات یا دایر بودن زمینکه  با اکثریت آرا  حاضرین می باشد صادر می نماید. یک نسخه از رای صادره  کمیسیون را به مرجع درخواست کننده  وضعیت زمین ارسال می کند.

تشریفات قانونی کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری

در این کمیسیون باید بر اساس قانون، تشریفاتی رعایت شود و در صورت عدم رعایت هر یک از این تشریفات میتوان برای ابطال رای کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری اقدام کرد. این تشریفات به موارد زیر تقسیم می شوند:

• قرار داشتن پلاک ها در داخل حوزه شهر
• بازدید اعضاء از محل دقیق زمین(معاینه محل)
• صدور رای با نظر اکثریت اعضا(اکثریت اعضا کمیسیون)
• عدم وجود قلم خوردگی و یا لاک گرفتگی
• ممنوعیت صدور گواهی عمران
• تطبیق مدارک با محل
• عدم وجود قلم خوردگی در متن رای نهایی

_______________________________________________________________________________________________

حتما بخوانید:مراحل مزایده ملک توسط بانک

_______________________________________________________________________________________________

آرا صادره از کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری

تشخیص عمران و احیاء و تأسیسات متناسب و تعیین نوع زمین دائر و تشخیص بائر از موات به عهده وزارت مسکن و شهرسازی است که این کار توسط کمیسیون ماده 12 انجام می گردد. وزارت مسکن و شهرسازی مکلف است نظریه خود را در تشخیص نوع زمین، اعم از آنچه تاکنون صادر نموده و به آن اعتراض نشده یا نظریه ای که بعداً صادر می نماید به مالکین اعلام نماید.
ممکن است شخص دلیلی مبنی بر این که زمین سابقه عمران داشته است و بایر نبوده است و یا دلایلی مبنی بر اینکه وی مالک زمین بوده است ارائه نماید. همچنین ممکن است فردی که خارج از کشور بوده، پس از بازگشت با رأی کمیسیون ماده 12 مبنی بر ابطال سند مالکیت اش مواجه شود، در این صورت معترض به رای کمیسیون با تنظیم دادخواست می تواند ابطال آن را از دادگاه تقاضا نماید.بناراین آراء صادره از کمیسیون ماده 12 قابلیت اعتراض و ابطال را دارا می باشند.

نحوه اعتراض به رای صادره کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری

براساس کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری تشخیص عمران و احیاء و تأسیسات متناسب و تعیین نوع زمین دائر و تشخیص بائر از موات به عهده وزارت مسکن و شهرسازی  می باشد.نظریه ای که در این کمیسیون با توافق اکثریت اعضا صادر می شود قابلیت اعتراض از سوی مالکان را تا 3 ماه دارد.اعتراض مالک می تواند ناشی از این باشد که زمین مورد حکم سابقا مال او بوده یا  در زمین مورد نظر  عمران انجام داده است و زمین بایر نمی باشد یا اینکه فردی در مدتی که در خارج از کشور اقامت داشته است ملک او طبق نظریه از مالکیت او خارج شده باشد.اعتراض این اشخاص در دادگاه صالح قابل رسیدگی می باشد.
افراد ذیل می توانند به رای صادره از کمیسیون ماده ۱۲ قانون زمین شهری اعتراض نمایند:

1. دارندگان اسناد عادی: طبق قانون زمین شهری دارندگان اسناد عادی قبل از اعتراض به رای صادره به خواسته ابطال رای کمیسیون ابتدائاً باید دادخواستی به طرفیت وزارت مسکن و شهرسازی به خواسته تأیید صحت تاریخ تنظیم سند عادی و نیز صحت معامله تقدیم دادگاه عمومی کرده و در این مورد حکم اخذ نمایند.
2. دارندگان اسناد رسمی: برخلاف دارندگان اسناد عادی، دارندگان اسناد رسمی به لحاظ رسمیت داشتن مالکیت آنها مستقیماً می توانند به رای کمیسیون در دادگاه عمومی محل وقوع ملک اعتراض نمایند.
3. بنابراین هم دارندگان اسناد عادی و هم دارندگان اسنا رسمی این امکان برایشان فراهم است که نسبت به رای کمیسیون ماده 12 اعتراض نمایند .

مراحل اعتراض به رای کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری

اعتراض به نظریه تشخیص نوعیت زمین موضوع ماده 12 قانون زمین شهری، مانند سایر دعاوی حقوقی است . به این معنا که ابتدا باید دادخواست تنظیم و به مرجع قضایی تقدیم نمود ؛ به همراه دادخواست ضروری است که تصویر مصدق اسناد و مدارک مالکیت به عنوان دلیل مالکیت خواهان دعوی ارائه گردد . همچنین در صورتی که قبل از طرح دعوی ، مبادرت به تامین دلیل یا اقدام به جلب نظر کارشناس یا… شده باشد ، ضمن درج این مطلب در دادخواست باید به دادخواست تقدیمی ضمیمه گردد.
دعوای اعتراض به نظریه کمیسیون ماده 12 یک دعوای غیر مالی محسوب می گردد ؛ لذا برابر قانون وصول برخی از درامد های دولت و مصرف آن در موارد معین ، هزینه دادرسی میزان مشخص می باشد .
اعتراض به رای کمیسیون ماده 12 می بایست در دادگاه محل وقوع مال غیرمنقول (زمین) به عمل آید.

اعتراض به رای کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری بر اساس سند عادی (مبایعه نامه)

دارندگان اسناد عادی معترض به رای کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری ابتدا بایستی حکم مبنی بر صحت تاریخ تنظیم سند عادی و نیز صحت معامله را دریافت نمایند ؛ صدور این حکم نیاز به تقدیم دادخواست به مراجع قضایی دارد.
تبصره ماده 7 قانون زمین شهری  درخصوص دارندگان اسناد عادی چنین تعیین تکلیف نموده : کسانی که به تاریخ قبل از قانون مالکیت اراضی موات شهری ( مصوب 1358 ) با اسناد عادی دارای زمین بوده و در مهلت های تعیین شده قبلی از طرف مراجع مربوطه تشکیل پرونده داده اند و یا در شهر هایی که تا کنون مهلت های مذکور برای تشکیل پرونده اعلام نشده است در صورتی که تاریخ تنظیم سند عادی و صحت معامله از طرف مراجع ذیصلاح قضایی تایید گردد؛ برابر ضوابطی که در آیین نامه اجرایی این قانون تعیین می شود اجازه عمران خواهند داشت.

اعتراض به رای کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری بر اساس سند رسمی

دارندگان اسناد رسمی معترض می توانند مستقیما به رای کمیسیون مربوطه در مرجع ذیصلاح اقدام نمایندزیرا در این اسناد برخلاف اسناد عادی صحت اسناد و معامله نیاز نمی باشد و این اسناد لازم الاجرا می باشند.دادگاه صالح برای اعتراض به رای کمیسیون ماده 12 دادگاه عمومی حقوقی محل وقوع ملک می باشد.

اعتراض به رای کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری بر اساس سند رسمی مشاعی

اعتراض به رای کمیسیون ماده 12 فقط مختص املاک مفروز نمی باشد ودر خصوص املاکی که دارای سند مشاع می باشند نیز اعتراض قابل اعمال می باشد اما لازم است بدانید که برای طرح دعوای اعتراض یا ابطال  رای کمیسیون صرف مالکیت مشاعی کافی نمی باشد و شخص معترض  می بایست حتما سند مالکیت شش دانگ مفروز داشته باشد و یا آنکه همه مالکین مشاعی نسبت به طرح دعوای اعتراض و ابطال رای کمیسیون اقدام نمایند وگرنه دعوی شخص به علت عدم مالکیت بر کل پلاک مشاعی ، مورد پذیرش واقع نمی شود.

مهلت اعتراض به رای کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری

امکان اعتراض نسبت به رای کمیسیون ماده 12 وجود دارد و این مهلت براساس قانون 3 ماه تعیین شده است.ممکن است مالک نظریه کمیسیون را دریافت نکرده باشد و نسبت به ان ناآگاه باشد در این صورت با عدم دسترسی یا استنکاف مالک از دریافت نظریه ، بایستی طی دو نوبت به فاصله ده روز نظریه مذکور در روزنامه کثیرالانتشار آگهی شود و تا سه ماه از تاریخ آخرین آگهی ، مدعیان می توانند اعتراض خود را  به دادگاه تسلیم نمایند.

اراضی که قابل طرح در کمیسیون ماده قانون زمین شهری 12 نیستند

صلاحیت کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری تمامی اراضی داخلی محدوده شهرها ، حریم شهرها و شهرک ها است و حسب اقتضا در مراکز استان ها و شهرها تشکیل می شود.
اراضی که قابل طرح در کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری نمی باشند:
  1  .اراضی متعلق به شهرداری ها و شرکت های وابسته به شهرداری:
با توجه به وظایف محوله به شهرداری ها ، وجود اراضی موات در ید آنها  جهت اجرای طرح های عمومی و عمرانی بلامانع است و زمین ها و اراضی متعلق به آنها ؛قابل طرح در کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری نمی باشند.
  2  .اراضی دارای گواهی عمرانی:
چنانچه مالک زمینی بر اساس آئین نامه قانون لغو مالکیت اراضی موات شهری ظرف مدت 3 ماه از تاریخ تصویب آیین نامه آن ،  با ارائه کپی سند مالکیت زمین و کروکی مربوطه گواهی عدم موات دریافت نموده  و در  کمیسیون ماده 12  یک بار گواهی مبنی بر موات نبودن زمین صادر شده باشد ،  دیگر موجبی جهت طرح مجدد مسئله در کمیسیون وجود نخواهد داشت.
  3  .اراضی متعلق به دولت:
اسناد اراضی موات ابطال و سند به نام دولت صادر شده و در اختیار آن قرار می گیرد ؛ از این رو طرح مسئله در کمیسیون وجاهت قانونی نخواهد داشت .
  4  .اراضی که قبلا نسبت به آنها رای کمیسیون صادر گردیده:
چنانچه کمیسیون نسبت  به ملکی یک نوبت رسیدگی و نوعیت آن را تشخیص دهد دیگر حق تغییر آن را نخواهد داشت 

مدارک لازم جهت ارائه کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری

برای ارائه درخواست در کمیسیون ماده 12 مدارک ذیل لازم می باشد:
  1  .رونوشت  یا کپی سند مالک
مراجع درخواست کننده نظریه وزارت مسکن و شهرسازی بایستی رونوشت یا فتوکپی سند مالکیت را به وزارت مسکن و شهرسازی ارائه نمایند و در صورت عدم دسترسی به مدارک مالکیت به آخرین استعلام ثبتی یا صدور قبض معاینه محل متضمن مشخصات پلاک یا پلاک های ثبتی و نقشه بلوک بندی و جریان ثبتی و نام آخرین مالک یا مالکین که به امضای نماینده اداره ثبت و دستگاه تملک کننده رسیده را به مرجع یاد شده تسلیم نماید.
  2  .رونوشت یا فتوکپی نقشه ثبتی در دونسخه
در صورت نداشتن  نقشه مالکیت، می بایست  دو نسخه کروکی دقیق زمین را که منطبق با سوابق ثبتی از حیث طول ابعاد و مطابقت با پلاک های مجاور  و وضع محل زمین  می باشد تسلیم گردد.
  3  .انعکاس موقعیت ملک روی نقشه هوایی با مقیاس مناسب 
معمولا برای انعکاس موقعیت ملک روی نقشه هوایی، از قسمتی از نقشه هوایی که زمین مورد نظر و املاک دیگر در آن منعکس است فتوکپی تهیه می کند و سپس بر فتوکپی مذکور موقعیت زمین را تعیین می نمایند.
  4  .نظریة کتبی دبیرخانه کمیسیون 
نطریه کتبی  مبنی بر عدم صدور گواهی عمران موضوع قانون لغو مالکیت اراضی موات شهری و عدم اظهار نظر کمیسیون های تشخیص موضوع مادة 12 قانون اراضی شهری و عدم اظهار نظر کمیسیون های 
  5  .کارت ملی و مدارک هویتی
  6  .فیش واریزی  پرداخت هزینه های دادرسی
  7  .ارائه ادله و مستندات از جمله:شهادت شهود و مطلعین،تحقیقات محلی و...

مرجع صالح جهت اعتراض به رای کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری

ممکن است نسبت به آراء صادره از کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری اعتراض شود ،حال سوال این است که اعتراض در چه مرجعی می بایست به عمل آید؟پاسخ این است که اعتراض نسبت به آراء  کمیسیون ماده 12 می بایست در دادگاه عمومی حقوق محل وقوع زمین به عمل آید زیرا زمین ازجمله اموال غیرمنقول است و بنابر اصول آیین دادرسی مدنی دادگله محل وقوع مال غیرمنقول صالح به رسیدگی می باشد.لازم به ذکر است که در صورتی که فردی نسبت به آراء صادره از این کمیسیون اعتراض دارد می بایست ظرف مدت 3 ماه اقدام نماید.
حال سوال این است در صورتی که کمیسیون رای به موات تشخیص دادن زمینی را بدهد آیا اعتراض ممانع از اجرا خواهد بود؟باید گفت که به صرف موات تشخیص دادن زمینی توسط کمیسیون اداره ثبت مکلف به صدور سندبه نام دولت می باشد و اعتراض به رای مانع از این اقدام نخواهد شد اما در صورتی که راس دادگاه صالح بر ابطال نظریه کمیسیون باشد ،مالکیت زمین به مالک آن عودت می شود.
باتوجه به اینکه دعاوی مربوط به این حوزه تخصصی می باشد و علاوه برتخصص به تجربه وافی نسبت به پرونده های این حوزه نیز لازم می باشد بهتر است که اشخاص برای اعتراضات و رسیدگی های خود از وکلای متخصص در این زمینه بهره بگیرند.

بیشتر بخوانید: ماده 477 چیست؟ 

نمونه رای دادگاه مبنی بر ابطال رای کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری

رای دادگاه بدوی
رأي‌ دادگاه‌ به‌ تاريخ‌ 28/12/82 از شعبه‌ 150 دادگاه‌ حقوقي‌ ……‌ صادر گرديده‌ است‌. رأي‌ دادگاه‌ بدوي‌ در خصوص‌ دادخواست‌ احمد – به‌ وكالت‌ از مرتضي‌ – بطرفيت‌ سازمان‌ مسكن‌ وشهرسازي‌ …….بخواسته‌ ابطال‌ رأي‌ شماره‌ …….. كميسيون‌ ماده‌ 12 قانون‌ زمين‌شهري‌ در خصوص‌ پلاك‌ ثبتي‌ فرعي‌ از اصلي‌ واقع‌ در بخش‌ 12 …..به‌ استناد سندرسمي‌ مالكيت‌ و رونوشت‌ رأي‌ كميسيون‌ با عنايت‌ به‌ دعوت‌ طرفين‌ و تشكيل‌ جلسه‌دادرسي‌ و استماع‌ اظهارات‌ وكيل‌ خواهان‌ نماينده‌ حقوقي‌ اداره‌ خوانده‌ دادگاه‌ قرار ارجاع‌امر به‌ كارشناس‌ رسمي‌ دادگستري‌ و كارشناس‌ درنظريه‌ خود اظهار داشته‌ كه‌ زمين‌مذكور داراي‌ كشاورزي‌ بوده‌ و باير است‌ و اينكه‌ نظريه‌ مذكور مورد اعتراض‌ خوانده‌قرار گرفته‌ و دادگاه‌ قرار ارجاع‌ امر به‌ هيأت‌ سه‌ نفره‌ كارشناسي‌ صادر كه‌ نظريه‌ آنها نيزاين‌ است‌ كه‌ زمين‌ مذكور باير است‌. بنابراين‌ دادگاه‌ دعوي‌ خواهان‌ را ثابت‌ تشخيص‌ و به‌استناد ماده‌ 4 قانون‌ زمين‌ شهري‌ ضمن‌ فسخ‌ رأي‌ شماره‌ ……..كميسيون‌ ماده‌ 12 قانون‌زمين‌ شهري‌ حكم‌ به‌ باير بودن‌ پلاك‌ ثبتي‌ صادر رأي‌ صادره‌ حضوري‌ است‌. گردشكار لايحه‌ وكيل‌ تجديدنظرخواه‌ به‌ انضمام‌ دادخواست‌ تجديدنظرخواهي‌ به‌ شعبه‌ صادركننده‌رأي‌ داده‌ شده‌ است‌ كه‌ در لايحه‌ خود اين‌ مطالب‌ را گنجانده‌ است‌: برمبناي‌ اعتراض‌ احمد به‌ نظريه‌ كميسيون‌ ماده‌ 12 به‌ شماره‌ …….. كه‌ نوعيت‌ پلاك‌ -موات‌ اعلام‌ شده‌ طي‌ دادنامه‌ مورخ‌ ………. حكم‌ به‌ فسخ‌ نظريه‌ كميسيون‌ ماده‌ 12وتغيير نوعيت‌ زمين‌ از موات‌ به‌ باير صادر كه‌ حكم‌ صادره‌ داراي‌ ايرادات‌ متعددي‌ است‌.1- با عنايت‌ به‌ مفاد دادخواست‌ تقديمي‌ از طرف‌ تجديدنظرخوانده‌ خواسته‌ ابطال‌ نظريه‌كميسيون‌ ماده‌ 12 مي‌باشد كه‌ دادگاه‌ حكم‌ به‌ فسخ‌ در خصوص‌ پلاك‌ ديگري‌ جدا از زمين‌مورد ترافع‌ صادر كه‌ عملاً حكم‌ مخدوش‌ است‌. 2- نظريه‌ كميسيون‌ ماده‌ 12 سال‌ 69 صادر و خارج‌ از مهلت‌ در سه‌ ماهه‌ قانوني‌ به‌ نظريه‌كميسيون‌ اعتراض‌ گرديده‌ كه‌ مدارك‌ لازم‌ در اين‌ خصوص‌ در جلسه‌ رسيدگي‌ مورخ‌…./……… به‌ دادگاه‌ صادر شده‌. 3- رسيدگي‌ به‌ دعوي‌ مطروحه‌ امري‌ تخصصي‌ و فني‌است‌ كه‌ پس‌ از ابلاغ‌ نظر كارشناس‌ به‌ نظر كارشناس‌ اعتراض‌ شده‌ كه‌ نظريه‌ هيأت‌ سه‌نفره‌ كارشناسان‌ به‌ بنده‌ ابلاغ‌ نگرديده‌.
 4- اعضاي‌ كميسيون‌ ماده‌ 12 برمبناي‌ وضعيت‌زمين‌ و منطقه‌ و بررسي‌ عكسهاي‌ هوايي‌ سنوات‌ مختلف‌ اقدام‌ كه‌ زمين‌ به‌ صورت‌ رهاشده‌ قرار دارد و فاقد هرگونه‌ اقدام‌ در جهت‌ احياء به‌ استناد مواد 141 و 142 قانون‌ مدني‌مي‌باشد. لايحه‌ تجديدنظرخوانده‌ نيز در پرونده‌ مي‌باشد ايشان‌ اظهار نموده‌ كه‌ خواسته‌ دردادخواست‌ تنظيمي‌ به‌ ابطال‌ رأي‌ كه‌ در دادنامه‌ ستون‌ خواسته‌ صحيحاً ذكر شده‌ و صرفاًدر پايان‌ دادنامه‌ و به‌ هنگام‌ تايپ‌ شماره‌ اشتباه‌ شده‌ كه‌ از دادگاه‌ بدوي‌ تقاضاي‌ اصلاح‌ آن‌به‌ عمل‌ آمده‌ است‌. نظريه‌ كميسيون‌ هيچگاه‌ به‌ بنده‌ ابلاغ‌ نگرديده‌ و در جلسه‌ دادگاه‌ هيچ‌مدركي‌ دال‌ بر ابلاغ‌ حكم‌ به‌ دادگاه‌ ارائه‌ نشده‌ است‌. كارشناس‌ پس‌ از مراجعه‌ به‌ محل‌ به‌طور مفصل‌ نظريه‌ خود را مبني‌ بر حفر يك‌ فقره‌ پروفيل‌ خاكي‌ و انجام‌ آزمايشات‌ كامل‌خاك‌ تا عمق‌ 5/2 متر مبادرت‌ به‌ صدور نظريه‌ كارشناسي‌ نموده‌ است‌. بنده‌ 50 سال‌ در زمين‌ مزبور كشاورزي‌ نموده‌ و در زمين‌ فعاليت‌ داشته‌ام‌ كه‌ به‌ دليل‌امتداد منطقه‌ شهري‌ و محل‌ زمين‌ امكان‌ كشت‌ و زرع‌ از وي‌ سلب‌ شده‌ و تقاضاي‌ تأييددادنامه‌ بدوي‌ را خواستارم‌. رأي‌ دادگاه‌ تجديدنظر در وقت‌ فوق العاده‌ پس‌ از ختم‌ رسيدگي‌ به‌ تاريخ‌ 2……….. صادرگرديده‌ است‌. رأي‌ دادگاه‌ تجديدنظر تجديدنظرخواهي‌ سازمان‌ مسكن‌ و شهرسازي‌ استان‌ تهران‌ از دادنامه‌ صادره‌ از شعبه‌150 دادگاه‌ عمومي‌ ……‌ كه‌ به‌ موجب‌ آن‌ حكم‌ به‌ فسخ‌ رأي‌ شماره‌ …… كميسيون‌ ماده‌12 قانون‌ زمين‌ شهري‌ و حكم‌ به‌ باير بودن‌ پلاك‌ ثبتي‌ – واقع‌ در بخش‌ 12 ….. صادرگرديده‌ با هيچ‌ يك‌ از شقوق ماده‌ 348 قانون‌ آيين‌ دادرسي‌ مدني‌ انطباق ندارد و از طرف‌سازمان‌ تجديدنظرخواه‌ ايراد و اعتراض‌ خاصي‌ بعمل‌ نيامده‌ ضمن‌ رد تجديدنظرخواهي‌سازمان‌ تجديدنظر دادنامه‌ تجديدنظرخواسته‌ در اجراي‌ قسمت‌ اخير ماده‌ 358 قانون‌ آيين‌دادرسي‌ مدني‌ تأييد مي‌كند اين‌ رأي‌ قطعي‌ است‌. نظر كارآموز خواهان‌ پرونده‌ در دادخواست‌ خود ابطال‌ رأي‌ كميسيون‌ ماده‌ 12 قانون‌ زمين‌ شهري‌خواسته‌ كه‌ پس‌ از ارجاع‌ امر به‌ كارشناس‌ و تأييد باير بودن‌ آن‌ حكم‌ به‌ ابطال‌ رأي‌كميسيون‌ ماده‌ 12 مبني‌ بر اينكه‌ زمين‌ موردنظر موات‌ نيست‌ را صادر و اعلام‌ كرد كه‌ اين‌رأي‌ به‌ نظر كميسيون‌ با توجه‌ به‌ اينكه‌ در خارج‌ از مهلت‌ قانوني‌ است‌ قابل‌ طرح‌ در دادگاه‌نبوده‌ است‌ ولي‌ چون‌ رأي‌ كميسيون‌ در روزنامه‌ نشر آگهي‌ مي‌شود و احتمالاً افراد از اين‌رأي‌ مطلع‌ نيستند و اين‌ رأي‌ قابل‌ اعتراض‌ در دادگاه‌ بوده‌ كه‌ به‌ نظر بنده‌ اين‌ رأي‌ كاملاًوفق‌ مقررات‌ مي‌باشد.
سخن پایانی
کمیسیون ماده 12،کمیسیونی است که تشخیص عمران و نوع زمین برعهده دارد.آرایی که از این کمیسیون صادر می شود قابل اعتراض سه ماهه بوده و داشتن سند رسمی ملاک اعتراض نمی باشد بلکه امکان اعتراض برای اسناد عادی نیز وجود دارد.