طلاق رجعی چیست و شرایط آن

طلاق به دو نوع رجعی و بائن تقسیم می شود ،در طلاق بائن برای مرد این حق وجود دارد که در طول مدت عده به زن رجوع کند و مقصود از رجوع این است که در صورت بازگشت مرد رابطه زناشویی از سرگرفته می شود و نیاز نیست که مجدد صیغه نکاح جاری شود.برای اینکه رجوع در طلاق رجعی محقق شود اراده مرد کفایت می کند و زن نمی تواند مانع از رجوع مرد بشود.در طول مدت طلاق رجعی زن و مرد باید شرایطی را رعایت کنند به این معناکه زن حق ازدواج در طول مدت عده را ندارد و مرد نیز باید نفقه زن را بپردازد چون در طول مدت عده زن همچنان همسر مرد می باشد.

طلاق رجعی چیست؟

رجوع به معنای بازگشت می باشد به این معنا که مرد در طول مدت عده حق دارد به همسر خود رجوع کند و بدون تشریفات زندگی خود را از سربگیرد  در طلاق رجعی زن نیز باید عده نگه دارد و امکان رجوع را برای مرد فراهم نماید..بر اساس ماده 1148 قانون مدنی :در طلاق رجعی برای شوهر در مدت عده حق رجوع وجود دارد.لازم به ذکر است که طلاق زن دوشیزه و یائسه بائن بوده و مرد حق رجوع ندارد.بنابراین حق رجوع در طلاق رجعی با مرد می باشد و رجوع در طلاق رجعی می تواند به هر لفظ و عملی واقع شود.
نکته :عده نگه داشتن زن به معنای این است که در طول مدت زمان سه طهر حق ازدواج با مرد دیگری را ندارد.

شرایط وقوع طلاق رجعی

طلاق رجعی به درخواست مرد می باشد برخلاف طلاق خلع که از اقسام طلاق بائن بوده و به درخواست زن می باشد.
برای اینکه طلاق رجعی واقع شود شرایطی لازم می باشد که در ادامه به آن تحت عنوان شرایط وقوع طلاق رجعی می پردازیم.

• در طلاق رجعی بعد از وقوع طلاق زن می بایست عده نگه دارد و شوهر دیگر اختیار نکند بنابراین طلاقی که دارای عده نمی باشد مثل طلاق پیش از نزدیکی (دوشیزه) و زن یائسه در زمره طلاق های بائن است.
• در طول مدت عده طلاق رجعی می بایست امکان رجوع و بازگشت برای مرد مهیا باشد تا مرد بتواند بدون نکاح مجدد زندگی زناشویی را از سرگیرد.

داداپ امکان مشاوره و انتخاب بهترین وکیل طلاق را برای شما فراهم کرده است. جهت مشاوره حقوقی آنلاین و حضوری به اپلیکیشن داداپ مراجعه کنید

وظایف مرد و زن در طلاق رجعی

زن و مرد در طول مدت عده  طلاق رجعی که سه ماه یا سه طهر می باشد می بایست به وظایفی که قانون و شرع برعهده آنها قرار داده عمل کنند به این معنا که مرد می بایست در طول مدت عده نفقه زن را بپزدازد و زن را از منزل مشترک بیرون نکند، بر زن نیز لازم است که ازدواج با مرد دیگر خودداری کرده (ازدواج اعم از دائم و موقت) و در صورتی که در منزل مشترک به سر می برد برای انجام امور غیرضروری از منزل خارج نشود.
نکته: زن و مرد در طول مدت عده از یکدیگر ارث می برند زیرا رابطه زوجیت در طول مدت عده طلاق رجعی از بین نمی رود.
نکته: مرد در زمان عده حق ازدواج با زن دیگری را ندارد مگر اینکه از دادگاه اجازه بگیرد.

ارث زن در طلاق رجعی

یکی از مباحثی که ممکن است مورد سوال کاربران باشد این است که زن در طلاق رجعی ارث می برد یا خیر؟ باید به این نکته توجه کرد که در طول مدت رجوع زن از زوجیت خارج نشده و در صورتی که مرد در این اثنا فوت کند از او ارث می برد براساس ماده 943 قانون مدنی: اگر شوهر زن خود را به طلاق رجعی مطلقه کند ، هر یک از آن ها که قبل از انقضای عده بمیرد دیگری از او ارث می برد ، لیکن اگر فوت یکی از آنها بعد از انقضای عده بوده و یا طلاق بائن باشد ، از یکدیگر ارث نمی برند.
بنابراین مبنای ارث بردن فوت در طول سه ماه است وگرنه اگر فوت بعد از انقضای سه ماه رخ دهد ارث بردن منتفی می باشد.

بیشتر بخوانید: طلاق غیابی و شرایط آن 

نفقه زن در طلاق رجعی

یکی از وظایف مرد در طول مدت عده پرداخت نفقه زن می باشد و زن در طلاق رجعی چون همچنان همسر مرد تلقی می شود مستحق دریافت نفقه می باشد.لازم به ذکر است که در صورتی که طلاق رجعی به دلیل نشوز زن واقع شود زن مستحق دریافت نفقه نیست.
بر اساس ماده 1109 قانون مدنی :نفقه مطلقه رجعیه در زمان عده بر عهده شوهر است ، مگر این که طلاق در حال نشوز واقع شده باشد ؛ لیکن اگر عده از جهت فسخ نکاح یا طلاق بائن باشد ، زن حق نفقه ندارد ، مگر در صورت حمل از شوهر خود که در این صورت تا زمان وضع حمل نفقه خواهد داشت.
نکته: نفقه زن در صورتی که حامله باشد تا پایان مدت وضع حمل پابرجاست.

مدت زمان عده طلاق رجعی

مدت عده طلاق رجعی براساس شرع مقدس اسلام و قانون سه طهر یا سه ماه می باشد .یعنی بعد از طلاق رجعی زن باید سه پاکی بعد از عادت ماهانه را طی کند. در صورتی که زن عادت ماهانه نشود این مدت سه ماه می باشد. عده طلاق رجعی زن باردار تا زمان وضع حمل می باشد که ممکن است سه ماه و یا بیشتر و کمتر باشد.

رجوع مرد به همسرش در طلاق رجعی

نهاد خانواده و حفظ آن به لحاظ اجتماعی و حقوقی دارای اهمیت ویژه ای می باشد به همین دلیل است که در صورتی که طلاق رجعی باشد قانونگذار برای جلوگیری از هم پاشیدن خانواده رجوع را برای مرد قرار داده است که از این طریق نهاد خانواده دوباره شکل بگیرد .در صورتی که مرد رجوع کند نیاز به نکاح مجدد نمی باشد .رجوع دارای شرایطی می باشد که در ذیل به آنها می پردازیم:

1. اصل در رجوع اراده و خواست مرد است و این مرد است که باید بخواهد و زن نمی تواند در این خصوص مانع بشود.
2. نیاز نیست که رجوع با تشریفات خاصی یا بیان خاصی باشد و هر گفته و عملی که بیانگر بازگشت باشد اعم از بوسیدن، لمس کردن، رابطه جنسی و ... کفایت می کند.
3. برای صحت رجوع می بایست حتما رجوع در طول مدت عده انجام شود نه پس از آن.
4. رجوع حتما باید ظرف یک ماه از تاریخ رجوع به ثبت برسد.

بیشتر بخوانید: شرایط و مراحل طلاق توافقی 

ثبت رجوع در طلاق رجعی

بعد از اینکه رجوع واقع شد زوج باید حتما آن را ظرف یک ماه به ثبت برساند وگرنه مجازات خواهد شد زیرا عدم ثبت رجوع به ضرر زن می باشد و این مهم از دید قانونگذار پنهان نمانده است.
براساس ماده 49 قانون جدید حمایت از خانواده : چنانچه مردی پس از رجوع تا یک ماه از ثبت واقعه در دفترخانه خودداری کند ضمن الزام وی به ثبت رجوع در دفترخانه، به پرداخت جزای نقدی درجه پنج و یا حبس تعزیری درجه هفت محکوم خواهد شد.

نحوه ثبت رجوع از طلاق رجعی  هم اینگونه است که بایستی به دفترخانه ای که صورتجلسه طلاق در آن ثبت شده است مراجعه نمود . بر اساس قانون حمایت از خانواده ، در صورت تحقق رجوع از طلاق ، صورتجلسه طلاق ابطال می شود و طلاق به ثبت نخواهد رسید .

آثار طلاق رجعی

درست است که با طلاق رجعی رابطه زوجیت از هم پاشیده می شود اما این به این معنا نیست که زوجین حقوق و تکالیفشان در طول مدت عده در مقابل یکدیگر را نادیده بگیرند. همانطور که پیشتر گفتیم زن در طول مدت عده در حکم زوجه می باشد.طلاق رجعی دارای آثاری می باشد که زوجین می بایست به آن توجه کنند در ادامه به آنها می پردازیم:

1. مرد باید در طول مدت عده نفقه زن را بپردازد.
2. مرد نباید از زن در مدت عده تمکین خاص را بخواهد.
3. فوت در اثنای عده سبب ارث بردن زوجین از هم می شود.
4. زن نمی تواند در مدت عده همسر دیگر اختیار کند.
5. مرد نمی تواند در مدت عده با خواهر زن خود ازدواج کند.

آیا طلاق رجعی در شناسنامه ثبت می شود؟

براساس ماده 38 قانون حمایت خانواده: در طلاق رجعی، صیغه طلاق مطابق مقررات  جاری و مراتب صورتجلسه می شود ولی ثبت طلاق منوط به ارائه گواهی کتبی حداقل دو شاهد مبنی بر سکونت زوجه مطلقه در منزل مشترک تا پایان عده است، مگر این که زن رضایت به ثبت داشته باشد. در صورت تحقق رجوع، صورتجلسه طلاق ابطال و درصورت عدم رجوع، صورتجلسه تکمیل و طلاق ثبت می شود. صورتجلسه تکمیل شده به امضای سردفتر، زوجین یا نمایندگان آنان و دو شاهد طلاق می رسد. در صورت درخواست زوجه، گواهی اجرای صیغه طلاق و عدم رجوع زوج به وی اعطا می شود. در هر حال درصورت انقضای مدت عده و عدم احراز رجوع، طلاق ثبت می شود.
بنابراین با طلاق رجعی ،طلاق در شناسنامه ثبت نمی شود مگر با  ضمیمه کردن گواهی دوشاهد و رضایت زن به ثبت طلاق.

 سخن پایانی 
طلاق رجعی به درخواست مرد می باشد در طلاق رجعی برخلاف طلاق بائن امکان رجوع برای مرد و برقراری رابطه زوجیت بدون نکاح مجدد وجود دارد. در طلاق رجعی در نوبت اول و دوم امکان رجوع هست برخلاف طلاق سوم.در صورتی که طلاق رجعی را تجربه می کنید به آثار و شرایط گفته شده توجه نمایید که بهتر با حق و حقوق خود آشنا شوید.