جرم زورگیر ی و اخاذی و مجازات آن

 اخاذی ترجمه کلمه شانتاژ در زبان فرانسه است .اخاذی از ریشه اخذ کردن و گرفتن می باشد به این معنا که فردی با تهدیدیا ایجاد ترس چیزی را از  دیگری به ناحق بگیرد.اخاذی جرمی است که در بیان عامه تحت عنوان خفت گیری از آن یاد می شود،جرم زورگیری یا اخاذی صراحتا در قانون مجازات اسلامی جرم انگاری نشده است و ماده قانونی خاصی تحت عنوان این جرم و مجازات ان در قانون وجود ندارد .اما جرم اخاذی، زورگیری یا خفت گیری را می توان تحت مواد مختلف که در قانون مجازات اسلامی آمده است جرم دانست و بسته به اینکه عمل ارتکابی عناصر تشکیل دهنده کدام ماده را دارا می باشد قابل مجازات خواهد بود. با توضیحات مطرح شد می توان گفت که عنصر قانونی این جرم و مجازات آن یک ماده واحد نمی باشد و مواد 669و 617 قانون مجازات اسلامی عنصر قانونی این جرم هستند هرچند برخی صرفا ماده 669 را عنصر قانونی این جرم دانسته در حالی که این ماده در خصوص جرم تهدید می باشد.

زورگیری یا اخاذی چیست و چه تفاوتی دارند؟

اخاذی از ریشه اخذ به معنای گرفتن و دریافت کردن می باشد. اخاذی یا زورگیری به معنای دریافت مالی از شخصی دیگر با رعب یا تهدید و به ناحق می باشد.با دقت در مواد قانون مجازات به این نتیجه می رسیم که ماده قانونی خاصی برای جرم اخاذی وجود ندارد و این جرم توسط قانونگذار صراحتا و تحت ماده خاصی جرم انگاری نشده است اما این به معنای این نیست که عمل مربوطه جرم نبوده و قابل مجازات نباشد.بنابر نظری جرم اخاذی زیر مجموعه جرم تهدید است و همین امر سبب شده است که برخی ماده 669 قانون مجازات اسلامی را مربوط به جرم اخاذی بدانند.
جرم اخاذی از دو قسمت تشکیل شده است که شامل تهدید و تقاضای وجه یا انجام و عدم انجام کار می باشد.
نکته:رکن اصلی جرم اخاذی ایجاد الزام و اکراه در مخاطب به تسلیم مال است. آنچه مهم است آن است که تسلیم مال بدون رضایت صورت می‌گیرد. البته نباید تصور کرد که هرگونه تسلیم مال بدون رضایت داخل در اخاذی است. بلکه منظور آن است که در این نوع جرم مخاطب از ترس اعمال تهدید توسط تهدید‌کننده مال خود را تحویل می‌دهد.
نکته:جرم تهدید،جرمی مطلق می باشد در حالی که تهدیدی اخاذی محسوب می شود که مقید بوده و منتهی به دریافت و اخذ مال شود.
در خصوص اینکه زورگیری و اخاذی یکی هستند یا باهم متفاوت هستند باید گفت که زورگیری از مصادیق و زیرمجموعه های اخاذی می باشد.

ارکان جرم زورگیری و اخاذی در قانون ایران

جرم اخاذی به مانند  سایر جرائم دارای سه رکن و عنصر قانونی،مادی و روانی می باشد که در ادامه هریک را شرح می دهیم:

1. رکن قانونی:عنصر قانونی و ماده قانونی خاصی تحت عنوان جرم اخاذی در قانون مجازات اسلامی وجود ندارد اما می توان مواد 617 و 669 قانون مجازات اسلامی را که در برگیرنده جرم اخاذی می باشند را به عنوان رکن قانونی این جرم قرار داد.
2. رکن مادی:عنصر قانوی جرم اخاذی و زورگیری از دو بخش تهدید کردن و دریافت وجه یا مال و انجام و عدم انجام کار تشکیل شده است.بر ای اینکه جرم اخاذی واقع شود باید تهدید منتهی به دریافت گردد زیرا جرم اخاذی برخلاف جرم تهدید جرمی مقید به نتیجه است.
3. رکن روانی: در این جرم باید شخص تهدید کننده قصد ایجاد دلهره و ترس در تهدید شونده را داشته باشد تا به این وسیله از تهدید شونده مالی را دریافت کند و یا او را وادار به انجام کار یا عدم انجام کاری کند . 

مراحل و روند شکایت اخاذی و زورگیری در دادگاه

در صورتی که از فردی که از شما اخاذی یا زورگیری نموده است شکایت دارید می بایست  ابتدا نسبت به تنطیم شکواییه و ثبت آن اقدام نمایید.پس از ثبت شکایت پرونده وارد مرحله رسیدگی در دادسرای محل وقوع جرم می شود. اگر دلایل شخص شاکی برای شکایت اخاذی کافی باشد، دادسرا و همچنین ضابطان قضایی با کمک همدیگر شروع به تحقیقات در مورد جرم انجام شده و همچنین تعقیب متهم می‌کنند. زمانی که متهم دستگیر می‌شود و یا اینکه با احضاریه قانونی به دادسرا مراجعه می‌کند، در کمتر از ۲۴ ساعت اتهاماتی که به وی وارد شده است، توضیح داده‌ می‌شود. و پس از اینکه موضوع مورد تفهیم شخص قرار 
گرفت، پرونده دوباره برای رسیدگی به دادسرا می‌رود و در صورتی که کیفر خواستی از سوی دادستان  صادر شود، دادگاه کیفری  وارد رسیدگی و صدور رای و حکم قطعی خواهد شد.

مجازات جرم اخاذی و زورگیری چیست؟

در خصوص جرم اخاذی و زروگیری ماده مجزایی در قانون مجازات اسلامی وجود ندادر و این جرم به طور خاص جرم انگاری نشده است اما بنابر تعریف این جرم می توان آن را تحت جرائمی دیگر که مرتبط با آن هستند مجازات نمود.
از جمله موادی که دربرگیرنده جرم اخاذی می باشد ماده 669 قانون مجازات اسلامی در خصوص جرم تهدید می باشد.براساس این ماده :هرگاه کسی دیگری را به هر نحو تهدید به قتل یا ضررهای نفسی یا شرفی یا مالی و یا به افشای سری نسبت به خود یا بستگان او کند اعم از اینکه به این واسطه تقاضای وجه یا مال یا تقاضای انجام امر یا ترک فعلی را کرده یا نکرده باشد به مجازات شلاق تا ۷۴ ضربه یا زندان از دو ماه تا دو سال محکوم خواهد شد.
نکته:جرم تهدید،جرمی مطلق می باشد در حالی که تهدیدی اخاذی محسوب می شود که مقید بوده و منتهی به دریافت و اخذ مال شود.
از  دیگر جرایمی که اخاذی در قالب آن قرار میگیرد ، جرم قدرت‌نمایی با چاقو موضوع ماده 617 است ،بدین صورت که  اگر مرتکب با هرنوع سلاحی قدرت‌نمایی کرده یا اینکه بدین وسیله با اشخاصی گلاویز شود یا از این طریق تهدید و اخاذی انجام دهد ، مجرم شناخته خواهد شد و مجازات او زندان از شش ماه تا دو سال و تا 7 ضربه شلاق تعزیری میباشد.
نکته:براساس ماده 2 قانون مجازات اسلامی برای اینکه عملی جرم باشد باید در قانون برای آنمجازات تعیین شده باشد.با توجه به اینکه در دو ماده بالا برای عمل زورگیری و اخاذی مجازات تعیین شده است ،این عمل در دایره جرائم قرار می گیرد.

مجازات جرم اخاذی و زورگیری در فضای مجازی چگونه است؟

ارتکاب جرم اخاذی مختص فضای خاصی نبوده و ممکن است در فضای مجازی نیز این جرم واقع شود آنچه اهمینت دارد اخذ کردن و دریافت وجه یا مال در قبال تهدید و ایجاد ترس می باشد. در قانون جرائم رایانه ای به اخاذی پرداخته نشده است بنابراین در صورتی که فردی در فضای مجازی اقدام به اخاذی نماید براساس ماده 669 قانون مجازات اسلامی مرتکب مجازات خواهد.

مشاوره جرم زورگیری و اخاذی توسط وکیل پایه یک در داداپ

اپلیکیشن داداپ به منظور سهولت دسترسی به وکلا ی پایه یک و مشاوران حقوقی متخصص ایجاد شده است  تا کاربران گرامی بتوانند از بین وکلای متخصص وکیل مورد نظر خود را با در نظر گرفتن سابقه و حق الوکاله مشخص  شده انتخاب نمایید.کابران گرامی می توانن قبل از واگذاری پرونده خود در امور کیفری  به وکلا از خدمات مشاوره ای وکلای متخصص داداپ ددر زمینه جرم اخاذی و زورگیری استفاده نمایند  به همین منظور این سامانه امکان مشاوره حضوری و غیر حضوری را برای کابران فراهم کرده است که علاوه بر صرفه جویی در زمان و هزینه ،انتخاب شایسته تری داشته باشند.
سخن پایانی
اخاذی از مصادیق جرم تهدید می باشد با این تفاوت که برخلاف تهدید که جرمی مطلق می باشد،اخاذی جرمی مقید به نتیجه می باشد.اخاذی گستره تر از زورگیری می باشد و برای اینکه اخاذی واقع شود علاوه بر زورگیری روش های دیگری هم وجود دارد.