نحوه نوشتن سفته و اصول پر کردن سفته

مفهوم حقوقی سفته چیست؟

سفته در لغت به معنای چیزی است که از فرد دیگری قرض گرفته شده یا عوض چیزی باشد. سفته یا فته طلب سندی است تجاری که طبق آن صادر کننده تعهد می کند مبلغ معینی را در زمان معین یا عندالمطالبه به گیرنده کننده پرداخت کند. مبلغ سفته به کسی پرداخت می شود که سفته در وجه او صادر شده باشد ولی اگر سفته بدون نام یا در وجه حامل باشد هر کسی که دارنده آن است می تواند در تاریخ سر رسید سفته مبلغ آن را مطالبه کند. هر برگه سفته سقف خاصی دارد. بطور مثال سفته ای که مبلغ مندرج بر روی آن یک میلیون ریال است به همان میزان اعتبار دارد. با توجه به اینکه سفته به عنوان یک سند تجاری در بین مردم رد و بدل می شود لازم است با قوانین آن آشنا شویم.

مزایا و معایب سفته و کاربردهای آن

سفته یک سند تجاری جهت پرداخت است که افراد در معاملات تجاری و یا غیر آن از آن استفاده می کنند. با توجه به اینکه عده کثیری از مردم دارای چک نمی باشند این سند می تواند وسیله ای برای پرداخت تعهدات آنها باشد. این سند تجاری دارای معایب و مزایایی می باشد که در ذیل به صورت مختصر به آن ها اشاره می کنیم:

• قابلیت تهیه آن برای عموم مردم؛
• قابلیت انتقال به وسیله ظهر نویسی؛
• امکان واخواست آن در صورت عدم پرداخت ظرف 10 روز از تاریخ سررسید جهت توقیف اموال صادر  کننده و پرداخت 2 درصد مبلغ سفته بابت واخواست؛
• مسئولیت تضامنی صادر کننده و ظهرنویس ها در مقابل دارنده؛
• نداشتن جنبه کیفری این سند تجاری و جرم نبودن عدم پرداخت وجه آن؛
• پرداخت مالیات سفته با توجه به ارزش سفته در هنگام خرید آن.

بیشتر بخوانید: سفته ضمانت حسن انجام کار چیست؟

نکات کلیدی در نوشتن سفته به روش صحیح

براساس قانون تجارت سفته علاوه بر امضاء و مهر باید دارای تاریخ، نام گیرنده و مبلغی که باید پرداخت شود باشد که در ذیل به تعریف هر یک از آن ها می پردازیم.

نوشتن تاریخ بر روی سفته

برای اینکه ارزش تجاری سفته از بین نرود باید کسی که سفته را صادر می کند تاریخ صدور سفته را در سفته بنویسد که این تاریخ شامل روز، ماه و سال است که بهتر است به حروف و عدد نوشته شود. همچنین، می بایست تاریخ پرداخت سفته نوشته شود زیرا اگر در سفته تاریخ پرداخت مشخص نشود سفته عندالمطالبه بوده و دارنده آن می تواند هر زمان که بخواهد مبلغ آن را مطالبه کند. بهتر است که تاریخ پرداخت به حروف و عدد نوشته شود.

نوشتن مبلغ

روی هر برگه سفته می بایست مبلغ سفته نوشته شود. درست است که خود سفته سقف اعتبار آن را مشخص کرده است اما این بدین معنا نیست که صادر کننده سفته نتواند مبلغ مورد نظر خود را روی سفته بنویسد. لازم به ذکر است که مبلغ سفته حتما باید به حروف نوشته شود. 

نوشتن مشخصات گیرنده وجه

برای اینکه سفته در وجه حامل محسوب نشود می بایست نام گیرنده در سفته نوشته شود زیرا اگر سفته در وجه حامل باشد هر کسی که سفته در دست او باشد می تواند مبلغ آن را مطالبه نماید.

امضاء کردن سفته

امضاء کردن سفته باعث می شود که دارنده آن علیه صادر کننده بتواند ادعای طلبکار بودن خود را ثابت کند زیرا امضاء کردن سفته توسط صادر کننده به معنای اقرار بر بدهکار بودن است. لازم به ذکر است که دقت نمایید که حتما صادر کننده سفته را خودش امضاء کند.

مشاوره حقوقی آنلاین در داداپ: سریع ترین راه برای کسب نظر از وکلای متخصص

دلایل ظهر نویسی سفته

ظهر نویسی ممکن است به سه دلیل انجام شود:

• ظهرنویسی برای انتقال: در صورتی که واژه حواله کرد در سفته قید شده باشد دارنده سفته می تواند آن را به شخص دیگری انتقال دهد. این انتقال مانند انتقال سایر اسناد تجاری از طریق ظهر نویسی انجام می شود. ظهر نویسی به معنای نوشتن عباراتی در پشت صفحه می باشد که این عبارات دال بر انتقال می باشد. بنابراین سفته با قید عبارت در پشت سفته قابل انتقال می باشد مگر اینکه صادر کننده انتقال آن را به دیگری منع کرده باشد. طبق ماده 246 قانون تجارت ظهر نویسی باید به امضاء ظهر نویس برسد و صرف مهر یا اثر انگشت کفایت نمی کند. علی الاصول ظهر نویسی در پشت سفته صورت می گیرد مگر اینکه پشت صفحه پر باشد که در این صورت در برگه دیگری نوشته شده و به سفته چسبانده می شود. براساس قانون تجارت در هنگام ظهر نویسی تاریخ ظهر نویسی و همچنین، نام انتقال گیرنده ضروری نیست. نکته ای که نباید از آن غافل شد این است که ظهر نویس هم به همراه صادر کننده در مقابل دارنده سفته دارای مسئولیت تضامنی است به این معنا که دارنده می تواند برای وصول مبلغ سفته به هر یک از آن ها مراجعه کند.
• ظهر نویسی برای وکالت: این نوع ظهر نویسی عبارت است از اینکه دارنده سفته بدون اینکه مالکیت سفته و حقوق خود را به گیرنده منتقل کند با ظهر نویسی به گیرنده وکالت می دهد و او را مأمور می کند که مبلغ سفته را در تاریخ مندرج در سفته از صادر کننده دریافت کند. به  عبارت دیگر در اینجا گیرنده به عنوان وکیل ظهر نویس می باشد که وکالت او در قالب دریافت وجه، حق اعتراض و اقامه دعوا برای دریافت مبلغ سفته می باشد.
• ظهر نویسی به عنوان وثیقه: در این نوع ظهر نویسی ظهر نویس در کنار امضاء خود و در ظهر سفته عباراتی مثل برای تضمین، وثیقه یا رهن را می نویسد که اگر او در موعد مقرر نتواند بدهی خود را بپردازد طلبکار طلب خود را از آن وثیقه دریافت کند. البته لازم به ذکر است که چنین ظهر نویسی در ایران جایگاهی ندارد.

بررسی مجازات جعل امضا در قانون مجازات اسلامی

قوانین انتقال سفته به چه صورت است؟

با توجه به ماده 309 قانون تجارت که بیان داشته است تمام مقررات راجع به برات برای سفته هم اجرا می شود لذا در خصوص انتقال سفته به مواد مربوط به انتقال برات می پردازیم. براساس ماده 245 تا 248 انتقال به وسیله ظهر نویسی به عمل می آید. ظهر نویسی باید به امضاء ظهر نویس برسد. ممکن است در ظهر نویسی تاریخ و اسم کسی که برات به او منتقل می گردد قید گردد. ظهر نویسی حاکی از انتقال است مگر اینکه انتقال در وصول را قید نموده باشد که در این صورت دارنده حق وصول وجه مندرج در سفته، حق اعتراض و اقامه دعوا را خواهد داشت. 

حواله کرد در سفته به چه معناست؟

براساس ماده 307 قانون تجارت سفته یا فته طلب سندی است که به موجب آن صادر کننده سفته تعهد می کند که مبلغ معینی را در تاریخ معین در وجه حامل یا شخص معین و یا به حواله کرد او پرداخت کند. در این ماده از عبارت حواله کرد استفاده شده است و معنای این واژه بدین صورت است که دارنده سفته حق دارد که سفته را به شخص دیگری واگذار کند. در این صورت صادر کننده در مقابل فردی که سفته به او منتقل شده است دارای تعهد است. بنابراین دارنده سفته می تواند سفته را به فرد دیگری منتقل کند.  

از کجا سفته تهیه کنیم؟

سفته را می توان از هر جایی تهیه کرد. از باجه های روزنامه فروشی گرفته تا دستفروش های بازاری اما بهترین راه برای تهیه سفته مراجعه به شعب بانک ملی می باشد، زیرا دریافت سفته از غیر از بانک باعث می شود که مبلغ بیشتری از نرخ مصوب را پرداخت نمایید و یا حتی سفته های جعلی را از آن ها دریافت کنید.

بیشتر بخوانید: حکم خیانت در امانت