به اجرا گذاشتن مهریه چه قوانین و ضوابطی دارد ؟

بعد از اینکه عقد نکاح ما بین زوجین واقع می شود زوجه مالک مهریه می شود و مالکیت زن نسبت به مهریه بسته  به اینکه  از همسر خود تمکین کند و یا اینکه تمکین نکند مربوط نمی باشد. براساس قانون مهریه می بایست مالیت داشته باشد اعم از اینکه مال منقول یا غیر منقول باشد. مهریه دارای دو قسم عندالمطالبه و عندالاستطاعه می باشد و تفاوت این دو در این است که در مهریه عندالاستطاعه امکان جلب و ممنوع الخروج کردن مرد وجود ندارد و فقط زن می تواند مال مرد را به دادگاه یا اداره ثبت معرفی کند و در صورتی که مالی در دسترس نباشد امکان وصول مهریه وجود ندارد. به دلیل ناآگاهی زوجه نسبت به حقوق مالی خود اغلب ممکن است که حقوق وی در زندگی زناشویی پایمال شده به همین دلیل بهتر است که در صورتی که زوجه خواستار دریافت حقوق مالی خود من جمله مهریه باشد از تخصص وکلا در این زمینه استفاده نموده و مانع از ضررهای غیر قابل جبران گردد. در ادامه به تعریف مهریه، مراجعی که می توان از طریق آن ها اقدام به دریافت مهریه نمود و همچنین، چگونگی اخذ مهریه قبل و بعد از طلاق می پردازیم.

نحوه به اجرا گذاشتن مهریه

مهریه حق زن می باشد و به محض اینکه عقد جاری می شود زن نسبت به آن مالکیت پیدا می کند بنابراین زن می تواند هر زمان که بخواهد مهریه خود را مطالبه نماید. برای اینکه زن بتواند مهریه خود را مطالبه نماید می تواند از طریق سه مرجع اقدام نماید. دلیل اینکه از مرجع سوم یعنی شورای حل اختلاف در ادامه صحبتی به عمل نمی آید این است که باتوجه به  تورم روز افزون کمتر موردی پیش می آید که ارزش مهریه کمتر از 20 میلیون تومان باشد تا از طریق شورای حل اختلاف مورد رسیدگی قرار گیرد بنابراین دو مرجعی که زوجه می تواند از طریق آن ها برای دریافت مهریه اقدام نماید اجرای ثبت و دادگاه خانواده می باشد که در ادامه هر یک را شرح خواهیم داد.

نحوه به اجرا گذاشتن مهریه از طریق اداره ثبت

بهترین روش برای دریافت مهریه اجرای ثبت می باشد. به دلیل اینکه مدت زمان کمتری صرف شده و همچنین، بازخورد بهتری خواهد داشت. بنابراین اگر زوجه بخواهد از طریق اجرای ثبت اقدام نماید می بایست ابتدا به دفتری که عقد در آنجا صورت گرفته مراجعه نموده و درخواستی مبتنی بر صدور اجراییه به آن دفتر خانه تحویل نماید. لازم به ذکر است که برای اینکه اجراییه صادر گردد می بایست شرایطی مهیا باشد:

1.  مهر مورد مطالبه مهرالمسمی بوده و در عقد نامه به ثبت رسیده باشد.
2. مهر مورد مطالبه منجز باشد و مهر معلق نباشد.
3.  پرداخت مهریه مدت دار نباشد به این معنا که زوج پرداخت مهر را به زمان خاصی موکول کرده باشد.

پس از تحقق این شرایط سردفتر مراحل صدور اجراییه را طی می کند و اجراییه به زوج ابلاغ می شود و مرد می بایست تا ظرف ده روز مهریه را پرداخت نماید و در صورتی که مرد مبلغ را پرداخت ننماید معادل مهریه از اموال او توقیف می گردد. و در صورتی که همچنان پرداخت مهریه را انجام ندهد مهریه از طریق مزایده اموال توقیف شده پرداخت می گردد. نکته حائز اهمیت این است که درخواست مهریه از طریق اجرای ثبت این مزیت را دارد که زوجه می تواند زوج را ممنوع الخروج نماید.

مزایای وصول مهریه توسط وکیل مهریه

نحوه به اجرا گذاشتن مهریه از طریق دادگاه خانواده

در صورتی که مرد مالی برای توقیف نداشته باشد اقدام زن از طریق اجرای ثبت بیهوده می باشد و نتیجه ای در بر نخواهد داشت و فقط زن می تواند نسبت به ممنوع الخروج کردن مرد اقدام نماید. بنابراین در صورتی که مالی در دسترس نباشد بهتر است که زوجه از طریق دادگاه خانواده اقدام نماید. در این صورت اگر بخواهد مرد را جلب نماید این امکان فقط از طریق دادگاه آن هم تا سقف صد و ده سکه وجود دارد. برای مطالبه مهریه از طریق دادگاه می بایست ابتدا به دفاتر الکترونیک قضایی مراجعه نمود پس از ثبت درخواست در این سامانه وارد مرحله پیگیری از طریق دادگاه خانواده شد. در صورتی که زن بخواهد هم زمان با دادخواست مطالبه مهریه جهت اطمینان از پرداخت آن قرار تامین خواسته را از دادگاه تقاضا نماید می تواند همزمان این نوع خواسته را در دادخواست خود مطرح نماید. پس از اینکه پرونده وارد دادگاه شد دادخواست در دفتر دادگاه به ثبت رسیده و به زوج وقت رسیدگی ابلاغ می گردد.لازم به ذکر است که هر مالی قابل توقیف نمی باشد و برخی اموال مستثنیات دین می باشد که شامل:

1.  منزل مسکونی
2. اثاثیه مورد نیاز زندگی برای رفع نیازهای ضروری
3. آذوقه برای مدتی که عرفا ذخیره می شود
4. تلفن شخصی
5. وسایل و ابزار کار کسبه، پیشه وران، کشاورزان و سایر اشخاص جهت امرار معاش
6. خودروی شخصی در صورتی که وسیله کار و امرار معاش باشد.
7. کتب و ابزار علمی و تحقیقاتی

شرایط مختلف هنگام به اجرا گذاشتن مهریه

به اجرا گذاشتن مهریه در طول مدت زناشویی و بعد از آن دارای شرایط متفاوتی می باشد که در ادامه به هر یک به صورت جداگاه پرداخته خواهد شد. 

اجرا گذاشتن مهریه بعد از فوت همسر

در صورتی که مرد فوت کند زن مستحق دریافت مهریه می باشد زیرا براساس ماده 1082 قانون مدنی مالکیت زن نسبت به مهریه با عقد نکاح ثابت می شود و زن می تواند هر زمان که بخواهد آن را مطالبه نماید و فوت مانعیتی ایجاد نمی کند. ممکن است سوال پیش آید در صورتی که مرد فوت نماید و زن او باکره باشد آیا به مانند طلاق زن مستحق نصف مهریه می شود یا خیر؟ پاسخ این است که تنصیف مهریه در خصوص طلاق و باکره بودن زن یک حکم استثنایی بوده و قابلیت تسری به سایر موارد را ندارد بنابراین ورثه زن می تواند تمام مبلغ مهریه را دریافت نماید. اما اگر مقدار مهریه زن بالا باشد و اموال مرد کافی نباشد ورثه به میزان اموال متوفی مسئول می باشند. برای کسب اطلاعات  بیشتر در این زمینه میتوانید به مقاله "مهریه زن بعد از فوت شوهر" مراجعه نمائید. 

نفقه چیست و نفقه زن شامل چه مواردی میشود؟

اجرا گذاشتن مهریه در دوران عقد

مالکیت زن نسبت به مهریه با وقوع عقد ثابت می شود و او می تواند هر زمان که بخواهد مهریه خود را مطالبه نماید اما در صورتی که زن بخواهد در زمان عقد و در دوران باکرگی از همسر خود جدا شود وضعیت متفاوت می باشد و زن در این حالت مستحق دریافت نصف مهر می شود. نکته حائز اهمیت در این قسمت این می باشد که براساس قانون مدنی زن در دوران عقد حق حبس دارد و می تواند وظایف زناشویی را تا زمانی که مهریه به او تعلق نگرفته است انجام ندهد و این امر باعث محرومیت او از دریافت نفقه نخواهد شد. بنابراین زن حتی در دوران عقد نیز مستحق دریافت نفقه می باشد ولی بسته به اینکه مهریه او عندالمطالبه می باشد یا عندالاستطاعه وضعیت از نظر دریافت متفاوت  می باشد.

اجرا گذاشتن مهریه بعد از طلاق

در طلاق توافقی معمولا زن با بخشش قسمتی از مهریه یا کل آن حاضر به طلاق می شود. این نوع طلاق طلاق بائن می باشد و حق رجوع برای مرد وجود ندارد اما زن می تواند در دوران عده از مهر بخشیده شده خود رجوع کند اما نسبت به مازاد حق رجوع ندارد. حالت دیگری که زن بعد از طلاق می تواند مهریه خود را دریافت کند این است که مرد مهریه زن را تا زمان طلاق نپرداخته باشد. بنابراین طلاق مانع از دریافت مهریه نخواهد شد. 

مدارک لازم برای به اجرا گذاشتن مهریه

در صورتی که زن بخواهد از همسر خود جدا شود و مهریه خود را مطالبه نماید می تواند از دو طریق اجرای ثبت یا دادگاه خانواده اقدام نماید و به همین منظور می بایست مدارکی را به این دو مرجع تقدیم نماید که شامل کارت ملی، شناسنامه، سند ازدواج یا طلاق و سایر مدارک و ادله لازم جهت اثبات حق زوجه برای دریافت مهر می باشد.

هزینه به اجرا گذاشتن مهریه

برای به اجرا گذاشتن مهریه زوجه می بایست هزینه های مختلفی را متقبل شود که این هزینه ها شامل هزینه باطب کردن تمبر، هزینه دادرسی، هزینه تنظیم دادخواست، هزینه پرداختی به وکیل، هزینه اجرایی احکام و اجرای ثبت می باشد. لازم به ذکر است که در صورتی که زوجه بخواهد مهریه خود را بدون پیگیری وکیل انجام دهد هزینه تنظیم دادخواست و حق الوکاله وکیل پرداخت نمی گردد. با توجه به آنچه در قسمت بالا بیان شد هزینه های متفاوتی از سوی زوجه پرداخت می گردد که این نوع هزینه ها بسته به میزان خواسته زوج تعیین می گردد و میزان ثابتی را نمی توان به طور دقیق تعیین نمود.

برای به اجرای گذاشتن مهریه به کجا باید رفت 

برای به اجرا گذاشتن مهریه از طریق دو مرجع پیشین یعنی دادگاه خانواده و اجرای ثبت می باشد می بایست سیر متفاوتی را طی نمود. در خصوص دریافت مهریه از طریق دادگاه زوجه می بایست ابتدا دادخواست خود را از طریق دفاتر الکترونیک قضایی به ثبت برساند و پس از آن به دادگاه خانواده مراجعه نماید. اما در خصوص اجرای ثبت نیاز به مراجعه به دادگاه نموده و زوجه می بایست به دفترخانه ثبت ازدواج خود مراجعه نموده و پس از طی کردن مراحل در دفترخانه صدور اجراییه را از طریق اجرای ثبت پیگیری نماید.

به اجرا گذاشتن مهریه چقدر طول می کشد

پروسه به اجرا گذاشتن مهریه تا دریافت آن زمان مشخصی ندارد و بسته به اینکه حجم پرونده های مراجع مذکور به چه میزان می باشد و جلسات رسیدگی در چه فاصله زمانی تشکیل شود متفاوت است.
 

نحوه گرفتن مهریه در طلاق غیابی چگونه است؟