عدم تمکین چیست و ضمانت اجرای آن چیست؟

تمکین به معنای الزام می باشد در صورتی که زن و شوهر از ایفای وطایفی که در مقابل همدیگر دارند شانه خالی کنند طرف مقابل می تواند درخواست تمکین خود را از طریق دادگاه مطرح نماید.در صورتی که زن یا شوهر اصرار بر عدم تمکین داشته باشد حکم نشوز صادر می شود و زن ناشزه مستحث دریافت نفقه و تنصیف دارای نیست و مرد ناشز هم به حکم دادگاه ملزم می شود و در صورتی که الزام او ممکن نشد می تواند از موارد عسر و حرج برای زن باشد.در خصوص مجازات عدم تمکین باید گفت که با توجه به عدم قید این عمل از سوی قانونگذار در قالب جرم،مجازاتی در نظر گرفته نشده است.

تمکین چیست؟

همین که عقد نکاح بین زن و شوهر واقع شود هردوی آنها موظف هستند که در مقابل هم حقوق طرف مقابل را رعایت کنند  ماده 1102 قانون مدنی بیان داشته است که :همین که نکاح به طور صحت واقع شد ،روابط زوجیت بین طرفین موجود و حقوق و تکالیف زوجین در مقابل همدیگر برقرار می شود.یکی ازاین حقوق ،تمکین می باشد.تمکین به معنای الزام به  فرمانبرداری و اطاعت می باشد  و زن و شوهر می باست به صورت عام و خاص ازیکدیگر مطابعت کنند به این معنا که علاوه براینکه امور زندگی را با مطابعت از طرف مقابل  هدایت و اداره می نمایند به لحاظ روابط زناشویی نیز می باست  یکدیگر را تامین نمایند و از ایفای روابط زناشویی سربازنزنند.لازم به ذکر است که تمکین زن از شوهر تاجایی ممکن است که برای او ضرر نداشته باشد.

عدم تمکین به چه معناست؟

در صورتی که زن و مرد از یکدیگر تمکین نکنند نشوز کرده اند.ناشزه زنی است که از همسر مطابعت نمی کند در این حالت اگر با نصیحت امکان اصلاح زن فراهم نشد مرد می تواند از پرداخت نفقه زن خودداری کند و حتی در صورت دریافت حکم نشوز می تواند همسر دوم اختیار کند.ناشز نیز مردی است که نافرمانی کرده و از ایفای وظایف زندگی مشترک،خودداری می کند.زن در این حالت می تواند از همسر خود شکایت کند و توسط محکمه مرد را مجبور به ایفای وظایفش کند.

بیشتر بخوانید: به اجرا گذاشتن مهریه چقدر طول میکشد

موارد عدم تمکین زن و مرد

اگر زن و مرد از همدیگر فرمانبرداری نکنند و به وظایف خود عمل ننماید نشوز کرده و مشمول عدم تمکین می شوند.در ادامه  به چند مورد از موارد عدم تمکین خواهیم پرداخت:

• ترک منزل مشترک بدون اجازه شوهر
• ترک روابط زناشویی بدون عذر موجه
• اقامت در محلی غیر از منزل مشترک بدون وجود دلیل قانونی
• انتخاب شغل مغایر شوون اخلاق

آیا تمکین فقط مختص به زنان است؟

زن و مرد می بایست پس از ازدواج حقوقی که به لحاظ شرعی و قانونی برای آنها تعیین شده است را در مقابل یکدیگر رعایت کنند یکی از این حقوق که در شرع و قانون به آن تاکید شده است تمکین می باشد بنابر تصور عامه تمکین فقط در خصوص زوجه ممکن می باشد و زوج تمکین نمی کند در حالی که اینگونه نیست و زوج نیز موظف به تمکین می باشد .تمکین زوج به معنای قبول امور زندگی و همچنین انجام روابط زناشویی می باشد.در صورتی که زوج از ایفای وظایف خود خودداری کند زن می تواند از طریق دادگاه شکایت کند.

ارتباط تمکین با مهریه و نفقه

• نفقه :در صورتی که زن از همسر خود تمکین کند مستحق دریافت نفقه خواهد شد مگر در صورت استفاده از حق حبس و عذرموجه.لازم به دکر است که استفاده از حق حبس فقط در خصوص تمکین خاص بوده و مشمول تمکین عام نمی شود. ماده 1108 قانون مدنی بیان می دارد:هرگاه زن بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجیت امتناع کند مستحق نفقه نخواهد بود.
• مهریه :براساس ماده 1082 قانون مدنی به مجرد عقد زن مالک مهر می شود و می تواند هر تصرفی که بخواهد در آن بکند.بنابراین مهریه حقی است که برگردن مرد است و با وقوع عقد زن مالک آن می شود و عدم تمکین زن در پرداخت مهریه تاثیری ندارد.

بیشتر بخوانید: نفقه چیست؟

شرایط وجود اجازه عدم تمکین زن از لحاظ قانونی

اطاعت و فرمانبرداری زن از شوهر به صورت مطلق نیست و تحت شرایطی زن می تواند از همسر خود تمکین نکند که در ادامه به آنها می پردازیم:

• در صورتی که مرد بیماری مقاربتی داشته باشد زن می تواند تمکین خاص را اعمال نکند زیرا در این صورت احتمال وجود خطر و ضرر برای زن وجود دارد.ماده 1127 قانون مدنی در این باره بیان می دارد که:اگر شوهر بعد از عقد به یکی از بیماری های جنسی یا مقاربتی مبتلا شود،زن حق دارد از تمکین در قبال شوهر خودداری کند.
• در صورتی که زن بخواهد از حق حبس خود استفاده کند در این صورت می تواند تا زمانی که مهریه خود را دریافت نکرده است از ایفای وظایف زناشویی خودداری کند.ماده 1085 قانون مدنی در این براه بین میدارد که:زن می تواند تا مهر به او تسلیم نشده از ایفای وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند،مشروط براینکه مهر او حال باشد و این امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود.
• در صورتی که زن در دوران قاعدگی باشد ملزم به ایفای روابط زناشویی نمی باشد زیرا الزام تازمانی پابرجاست که ضرری در میان نباشد.
• در صورتی که وجود زن در کنار مرد برای زن ضرر داشته باشد .در ماده 1115 قانون مدنی بیان شده است که در صورتی که اگر بودن زن باشوهر در یک منزل متضمن خوف ضرربدنی یا شرافتی برای زن باشد،زن می تواند مسکن علیحده اختیار کند و در صورت ثبوت مظنه ضرر مزبور ،محکمه حکم بازگشت به منزل شوهر نخواهد داد،و مادام که زن در بازگشتن به منزل مزبور معذور است نفقه برعهده شوهر خواهد بود.
• در صورتی که تعیین محل زندگی مشترک در اختیار زن باشد.ماده 1114 قانون مدنی بیان می دارد:زن باید در منزلی که شوهر تعیین می کند سکنی نماید،مگر آن که اختیار تعیین منزل به زن داده شده باشد.

ضمانت اجرای عدم تمکین زوج و زوجه چیست؟

همانگونه که می دانیم جرم فعل یا ترک فعلی است که در قانون برای آن مجازات تعیین شده باشد و هرچیزی که برای آن مجازات تعیین نشده باشد در دایره جرم قرار نمی گیرد.از آنجا که درقانون برای عدم تمکین مجازاتی تعیین نشده است فلذا،جرم محسوب نمی شود.عدم تمکین درست است که دارای بار کیفری و مجازات نمی باشد، اما آثار حقوقی دارد که در ادامه به آنها می پردازیم:

• عدم دریافت نفقه:در صورتی که زن  بدون عذر موجه از همسر خود تمکین نکند مستحق دریافت نفقه نمی باشد.ماده 1108 قانون مدنی بیان می دارد:هرگاه زن بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجیت امتناع کند مستحق نفقه نخواهد بود.
• ازدواج مجدد مرد:در صورتی که مرد درخواست تمکین دهد و زن تمکین نکند و حکم نشوز زن صادر گردد،مرد می تواند همسر دوم اختیار کند.
• محرومیت از تنصیف دارایی:در صورتی که زن از همسر خود تمکین نکند و مرد در حالت نشوز ،زن خود را طلاق دهد زن از تملک نصف دارایی مرد محروم می شود.
• عدم دریافت اجرت المثل:استحقاق دریافت اجرت المثل توسط زن ایفای وظایفی است که قانونا و شرعا برعهده زن نیست و عدم تمکین می تواند حاکی از آن باشد که زن عملی را انجام نداده است که مستحق دریافت حق الزحمه باشد.
• الزام به تمکین:در صورتی که مرد از زن خود تمکین نکند زن می تواند شکایت نموده و دادگاه مرد را وادار به تمکین می کند و در صورت سرپیچی مرد این امر می تواند از موارد عسر و حرج برای زن باشد.

بیشتر بخوانید: طلاق از طرف زن

راه های اثبات عدم تمکین زن

باتوجه به اینکه تمکین مربوط به روابط خصوصی بین زوجین می باشد برای اینکه به اثبات برسد دارای حساسیت های بالایی بخصوص اگر در خصوص تمکین خاص باشد و زوجین در کنار یکدیگر زندگی کنند.در این حالت آنچه می تواند مفید فایده باشد اقرار زن به عدم ایفای وظایف زناشویی است.زیرا استفاده از شهود  کمترممکن است.علاوه بر اقرار زن قاضی نیز می تواند براساس ادله و قرائن عدم تمکین زن را تشخیص داده و رای صادر کند.

شکایت عدم تمکین به چه صورت است؟

زن و شوهر در صورتی که با عدم تمکین طرف مقابل مواجه شوند می توانند در قالب دادخواست تمکین الزام طرق مقابل را از طریق دادگاه پیگیری نمایند و در صورتی که نتوانند الزام را عملی سازند عدم پرداخت نفقه و عسر و حرج از عواقب آن خواهد بود.

انتخاب وکیل تمکین از داداپ

گروه وکلا و مشاوران داداپ می تواند در تمامی زمینه های حقوقی  و کیفری برای کابران گرامی این امکان را فراهم کند که با کم ترین هزینه و بالاترین کیفیت مسائل حقوقی خود را مرتفع سازند.یکی از مواردی که در روابط میان زوجین بسیار مهم بوده و حجم گسترده ای از پرونده های مراجع را به خود اختصاص داده است تمکین می باشد فلذا بهتر است که کاربران گرامی برای جلوگیری از ضررهای غیرقابل جبران و دستیابی سریع و آسان به حقوق خود از وکلای مجرب داداپ در این زمینه استفاده نمایند.زیرا علاوه بر تخصصی بودن وکلای این مجموعه ،بهترین و کم هزینه ترین وکیل در نزدیک محل سکونت شما،به شما عزیزان معرفی خواهد شد.

بیشتر بخوانید: حضانت فرزند و شرایط آن