جرم جعل رایانه ای و مجازات آن

جرم جعل رایانه ای چیست؟

جعل در لغت به معنای دگرگون کردن و ساختن می باشد در جرم جعل سنتی مرتکب نسبت به نوشته جات ،اسناد ،مهر و امضای اشخاص دخل و تصرف کرده  و با تقلب آن ها را به قصد اضرار به دیگری تغییر می دهد.در قانون مجازات اسلامی و همچنین قانون جرایم رایانه ای  جرم جعل بیان شده است.
تفاوتی که بین جرم جعل سنتی با جعل رایانه ای وجود دارد بستر ارتکاب می باشد جرم جعل رایانه ای درفضای دیجیتال  مثل رایانه و نسبت به داده ها  صورت می گیرد.قانون مجازات اسلامی  در ماده 523 بیان می دارد:
جعل و تزویر عبارتند از:ساختن نوشته یا سند یا ساختن مهر یا امضای اشخاص غیر رسمی یا رسمی ، خراشیدن یا تراشیدن یا قلم بردن یا الحاق یا محو با اثبات یا سیاه کردن یا تقدیم یا تاخیر سند نسبت به تاریخ حقیقی یا الصاق نوشته ای به نوشته دیگر یا به کار بردن مهر دیگری بدون اجازه صاحب آن و نظایر این ها به قصد تقلب.

ماده 6قانون جرایم رایانه ای در خصوص جعل رایانه ای بیان می دارد:
هر کس به طور غیرمجاز مرتکب اعمال زیر شود، جاعل محسوب می‌شود:

• تغییر یا ایجاد داده‌های قابل استناد یا ایجاد یا وارد کردن متقلبانه داده به آنها.
• تغییر داده‌ها یا علائم موجود در کارت‌های حافظه یا قابل پردازش در سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی یا تراشه‌ها یا ایجاد یا وارد کردن متقلبانه داده‌ها یا علائم به آنها.

بنابراین تفاوت جعل سنتی و جعل رایانه ای تفاوت در بستر ارتکاب می باشد زیرا برخلاف جعل سنتی که ملموس و مادی می باشد جعل رایانه ای ملموس نبوده و در فضای مجازی  ودیجیتال  و نسبت به داده ها اعمال می شود.
تفاوت دیگر جعل رایانه ای و جعل سنتی در این است که جعل رایانه ای صرفا در قالب فعل مثبت واقع می شود و به صورت ترک فعل قابل ارتکاب نمی باشد .این نکته را می توان از عباراات قانونگذار متوجه شد که از عبارت تغییر  دادن که فعلی مثبت می باشد در قانون جرایم رایانه ای استفاده کرده است .
البته لازم به ذکر است که واژه قابل استناد که در ماده 6 قانون جرایم رایانه ای از آن عنوان شده است بی دلیل و معنا نبوده و داده های تغییر یافته می بایست ارزشمند بوده و قابلیت ورود ضرر را داشته باشند.

شایع ترین موارد جعل رایانه ای

استفاده از فضای دیجیتال زمینه را برای بروز جرایم فراوانی مهیا کرده است که یکی از این جرایم جعل می باشد .مصادیق جعل رایانه ای فروان می باشد که در ادامه به شایع ترین آنها می پردازیم:

1. فیشینگ:در این جرم با استفاده ااز وارد کردن ایمیل کاربر،به کلید اختصاصی دست پیدا کرده و مورد سوءاستفاده قرار می گیرد.
2. امضای الکترونیکی:با پیشرفت علم و تکنولوژی امضای الکترونیکی هم مورد استفاده واقع شده است و همین بستری را جهت ارتکاب جعل در این زمینه فراهم کرده است .با ساختن امضای الکترونیکی که شباهت فروانی با امضای اصلی دارد زمینه جهت سوءاستفاده و ورود ضرر به صاحب اصلی اامضا فراهم می شود.
3. جعل ایمیل:استفاده از ایمیل دورغین و موهوم اگر به قصد ورود ضرر و سوءاستفاده باشد از مصادیق جعل رایانه ای می باشد.
4. تخریب و اخلال در داده های رایانه ای و مخابراتی:هدف سودجویی و ورود ضرر می باشد.که می تواند منجر به ارتکاب جرایمی از قبیل سرقت و کلاهبرداری رایانه ای بشود.
5. جعل معنوی و ورود داده های خلاف واقع جهت ورود ضرر به دیگری یا تشویش اذهان عمومی

بیشتر بخوانید:جاسوسی رایانه ای در حقوق ایران

مجازات جرم جعل رایانه ای چیست؟

قانونگذار در ماده 6  و 7قانون جرایم رایانه ای مجازات جعل رایانه ای  و استفاده از داده های مجعول را بیان نموده است با توجه به ماده 6 این قانون:
هرکس مرتکب جعل رایانه ای بشود به مجازات حبس از یک تا پنج سال و جزای نقدی از بیست تا یک صدمیلیون ریال محکوم می شود.
در ادامه در ماده 7 این قانون بیان شده است که:هرکس با علم به مجعول بودن داده ها یا کارت ها یا تراشه ها از آنها استفاده کند به مجازات مقرر در ماده قبل محکوم می شود و مقصود همان مجازات جعل رایانه ای می باشد.
بنابراین مجازات جعل و استفاده از داده های مجعول رایانه ای برابر می باشد.

وکیل بررسی مجازات جعل رایانه ای

جرم جعل برای همگان آشنا بوده و کمتر کسی می باشد که با این جرم آشنا نباشد اما در خصوص جعل رایانه ای وضع به این صورت نبوده و کمتر کسی هست که با این جرم و مصادیق آن آشنا باشد از سوی دیگر با توجه به جدید و پیچیده بودن این جرم ، آشنایی نسبت به قوانین خاص و ظرافت های خاص در جهت دفاع از حقوق مرتکب و بزه دیده سبب می شود که افراد ناگزیر به استفاده  از وکلای با تجربه و متخصص در این زمینه باشند.
زیرا جرایمی مانند دسترسی غیر مجاز ، استفاده از پهنای باند بین المللی و … زوایای فنی پیچیده ای دارد که آشنایی نسبت  به آنها و استفاده از مواد قانونی جهت دفاع از حقوق خود خارج از توان افراد عادی می باشد.
لازم به ذکر است که طببعتا برای درک و تشخیص زوایای دعاوی تخصصی استفاده از‌وکلایی که خود در آن زمینه خاص صاحب تجریه عملی باشند در اولویت قرار خواهند داشت.

نمونه رای جعل رایانه ای

خصوص اتهام آقای........  دایر بر جعل داده‌های قابل استناد رایانه‌ای و استفاده از داده‌های مجعول در ارائه به سازمان اطلاعات سپاه به شرح کیفرخواست صادره از دادسرای عمومی و انقلاب تهران دادگاه با بررسی جامع اوراق و محتویات پرونده، شکایت شکات و گزارش‌های جامع مرکز بررسی جرایم سازمان یافته سایبری و تحقیقات جامع دادسرا و قرار مجرمیت و کیفرخواست صادره از ناحیه دادسرا و سایر قرائن و امارات موجود در پرونده و اینکه متهم و وکیل کیفری دفاع مناسبی در پاسخ به برخی اتهامات ارائه ننموده‌اند، بنابراین بزهکاری متهم مذکور در نظر دادگاه محرز و مسلم بوده و با استناد به ماده734 قانون مجازات اسلامی و مواد ۶ و ۷ قانون جرایم رایانه‌ای مصوب ۵/۳/۸۸ درخصوص جعل داده‌های قابل استناد رایانه‌ای و استفاده از داده‌های مجعول هر کدام به تحمل یک سال حبس محکوم می‌نماید رأی صادره حضوری ظرف مهلت بیست روز پس از ابلاغ قابل اعتراض در محاکم تجدیدنظر استان تهران است.

فعل یا ترک فعلی که در قانون برای آن مجازات تعیین شده باشد از آن تحت عنوان جرم قلمداد می شود یکی از جرایمی که برای آن مجازات تعیین شده است جرم جعل می باشد . جعل در واقع به معنای ساختن و دگرگون کردن می باشد.در قانون مجازات اسلامی جرم جعل و مجازات آن بیان شده است درست است که جرم جعل واژه ای جدید نیست اما جرم جعل رایانه ای در قانون جرایم رایانه ای به صورت خاص مورد توجه قرار گرفته است  مصادیق این جرم نیز به مانند جعل سنتی می باشد با این تفاوت که ابزار مورد استفاده در جعل رایانه ای متفاوت می باشد.در واقع دلیل جرم انگاری به صورت خاص توسط قانونگذار پیشرفت تکنولوژی و کاربرد روزافزون آن در زندگی های مدرن امروز می باشد که زمینه را برای سوءاستفاده برخی افراد مهیا کرده است زیرا به راحتی و در سطح گسترده قابل انجام بوده و به دلیل مشخص نبودن هویت مرتکب امکان کشف و دستیابی با دشواری روبه رو می باشد.بنابراین قانونگذار برآن شده است که از پیشرفت این جرائم در سطح گسترده جلوگیری کرده و چه بسا بستری را برای پیشگیری از این جرم فراهم کند.