اجرت المثل زوجه و نحوه محاسبه و مطالبه آن

اجرت المثل زن چیست؟

اجرت المثل در واقع در مقابل اعمالی که شرعا و قانونا برعهده زن نمی باشد به زن تعلق می گیرد و در واقع پاداش و حق الزحمه کارهایی است که برعهده زن نمی باشد.شاید گفته شود که زن نباید زندگی زناشویی را برمبنای دستمزد پیش ببرد و بابت کارهای خود حق الزحمه دریافت کند اما لازم است این نکته در اینجا بیان شود که قانونگذار بابت تمام اعمال زن(تمکین عام و خاص) حق الزحمه مشخص نکرده است و فقط اجرت را مربوط به کارهای منزل دانسته است.دلیل قانونگذار برای تعیین اجرت کارهای منزل این بوده است که این کارها وظیفه و تکلیف زن نمی باشد.بنابراین اگر زنی خواستار دریافت اجرت المثل باشد می بایست اجرت اعمال او پرداخت گردد زن در صورتی مستحق اجرت المثل می گردد که درخواست طلاق از سوی زوج مطرح شود و لازم به ذکر است که برخلاف مهریه در طول زندگی مشترک زن نمی تواند اجرت المثل دریافت کند و با طلاق است که زن مستحق اجرت اعمالش می شود.
 نکته مهم دیگر اینکه زن برای تمکینی که از مرد می کند مستحق اجرت نمی باشد هرچند درخواست تمکین از جانب مرد مطرح شود .تمکین عام مربوط به اطاعت زن از مرد در اموری است که شرع و قانون بر عهده زن گذاشته است مثل سکونت در منزل مشترک و تمکین خاص مربوط به وطایف زناشویی می باشد.

براساس دو ماده قانون مدنی زن مستحق دریافت اجرت المثل می باشد که در ادامه دو ماده مذکور رابیان می کنیم :
براساس ماده ۳۳۶ قانون مدنی:هر کس بر حسب امر دیگری اقدام به علمی کند که عرفا برای آن عمل اجرتی بوده یا آن شخص عادتا مهیای آن عمل باشد، عامل مستحق اجرت عمل خود خواهد بود؛ مگر اینکه معلوم شود که قصد تبرع داشته است.همچنین براساس بند الف تبصره ۶ ماده واحده قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق مصوب ۲۸ آبان سال ۱۳۷۱ مجمع تشخیص مصلحت نظام :چنانچه زوجه کار‌هایی را که شرعا بر عهده وی نبوده، به دستور زوج و با نداشتن قصد تبرع انجام داده باشد و برای دادگاه نیز ثابت شود، دادگاه اجرت‌المثل کار‌های انجام‌شده را محاسبه و به پرداخت آن حکم می‌کند.

راهنمای انتخاب بهترین وکیل در داداپ

انواع اجرت المثل

اجرت المثل براساس منشا تعیین به دو دسته ذیل تقسیم می شود:
 1 . اجرت المثل منفعت ناشی از کار
وقتی فردی به دستور دیگری عملی را انجام می دهد و برای آن عمل  به لحاظ عرفی  ارزش مالی و اقتصادی باشد و انجام دهنده از انجام عمل موردنظر قصد تبرع(رایگان انجام دادن) را نداشته باشد.استحقاق دریافت اجرت المثل را دارد. 
 2 . اجرت المثل ناشی از مال
قانون در موارد مختلفی مالک مال را مستحق دریافت اجرت المثل دانسته که به عنوان نمونه می توان به اجرت المثل عین مستاجره اشاره کرد.وقتی قراردا اجاره به پایان می رسد و مستاجر هنوز در ملک موجر سکونت دارد مالک برای مدت اضافه برقرارداد مستحق دریافت اجرت المثل است.
اجرت المثل ایام زوجیت زن در دسته اجرت المثل ناشی از کار قرار می گیرد.

شرایط مطالبه اجرت المثل

از جمله دعاوی مالی که در دادگاه های خانواده طرح می شود مبحث مربوط به اجرت المثل می باشد که در آن زن بابت کارهایی که در منزل همسرش انجام داده است درخواست پرداخت اجرت می کند.اما لازم به ذکر است که زن در صورتی می تواند بابت اموری که انجام داده ا ست حق الزحمه آنها را دریافت کند که واجد شرایطی باشد از جمله شرایطی که جهت مطالبه اجرت المثل لازم  می باشد از قرار ذیل است:

1. درخواست طلاق از سوی مرد مطرح شده باشد .
2. زن جهت انجام اعمال قصد تبرع نداشته باشد
3. طلاق واقع شود ،یعنی بد.ن اینکه طلاق واقع شود زن مستحق دریافت نخواهد بود. 
4. عمل مورد نظر از جمله اموری نباشد که شرعا و قانونا بر عهده زن باشد.
5. شرط ضمن عقد وجود نداشته باشد ،یعنی بین زن و مرد در خصوص پرداخت توافق و اجرت المسمی وجود نداشته باشد.
6. درخواست طلاق از جانب مرد به دلیل تخلف زن از وظایف زناشویی یا سوء رفتار و اخلاق نباشد.

مراحل مطالبه(درخواست) اجرت المثل

اگر زنی بخواهد اجرت المثل ایام زوجیت خود را مطالبه کند ابتدا می بایست دادخواست مطالبه اجرت المثل را در دفاتر خدمات به ثبت برساند و سپس با مراجعه به دادگاه خانواده نسبت به پیگیری دادخواست خود مراجعه کند دادگاه در خصوص دادخواست مطرح شده اعمال نظر کرده و برای این منظور گفته های شهود و ادله لازم را مورد بررسی قرا داده و  و در نهایت نسبت به صدور رای اقدام می کند .در صورتی که رای به پرداخت اجرت المثل صادر نماید برای تعیین میزان اجرت المثلی که به زن تعلق می گیرد از کارشناسان متخصص در این زمینه استفاده می کند.لازم به ذکر است که در صورتی دادخواست اجرت المثل موردقبول می باشد که قبل از آن یا ضمن ۀن دادخواست طلاق طرح شده باشد.

نحوه محاسبه اجرت المثل چگونه است؟

پس از آنکه زن دادخواست مطالبه را تقدیم دادگاه نمود دادگاه وقت رسیدگی را تعیین می کند. در اولین جلسه رسیدگی برای تعیین میزان آن دادگاه موضوع را به کارشناس ارجاع خواهد داد. کارشناس بر اساس عرف جامعه و سالهایی که زن مطالبه ی آ‌نها را کرده است میزان آن را تعیین می کند. در حال حاضر یعنی سال ۹۹ اصولا برای هر سال مبلغی بین یک میلیون تا حداکثر دو میلیون مطابق نظر کارشناس به عنوان اجرت المثل تعیین می شود.بنابراین تعیین میزان اجرت المثل براساس نظر کارشناس و به طور سالیانه تعیین می شود.
اجرت المثل شامل چه چیزهایی می شود؟
براساس مطالبی که در قسمت های قبل شرح داده شد می توان اینگونه نتیجه گرفت که اجرت المثل شامل اموری اسا که زن در مقابل آنها مکلف به انجام نیست.حال ممکن است این سوال مطرح شود که تربیت فرزندان نیز خارج از وظیفه زن بوده یا خیر؟زن در مقابل تربیت فرزندان نیز می تواند اجرت دریافت کند؟
براساس ماده 1104:زوجین باید در تشیید مبانی خانواده و تربیت اولاد خود به یکدیگر معاضدت نمایند
بنابراین در اموری که قانون و شرع برعهده زن گذاشته و در واقع وظیفه زن می باشد دریافت اجرت ممکن نیست که از جمله این موارد تربیت فرزند می باشد زیرا این امر لازمه زندگی مشترک و معاضدت بین زوجین می باشد.

بیشتر بخوانید: حق طلاق زن 

اجرت المثل شامل چه چیزهایی می شود؟

براساس مطالبی که در قسمت های قبل شرح داده شد می توان اینگونه نتیجه گرفت که اجرت المثل شامل اموری اسا که زن در مقابل آنها مکلف به انجام نیست از جمله این موارد از قرار ذیل است:

• آشپزی
• شست و شو
• شیردادن به نوزاد
• نظافت منزل 

و...
حال ممکن است این سوال مطرح شود که تربیت فرزندان نیز خارج از وظیفه زن بوده یا خیر؟زن در مقابل تربیت فرزندان نیز می تواند اجرت دریافت کند؟
براساس ماده 1104:زوجین باید در تشیید مبانی خانواده و تربیت اولاد خود به یکدیگر معاضدت نمایند
بنابراین در اموری که قانون و شرع برعهده زن گذاشته و در واقع وظیفه زن می باشد دریافت اجرت ممکن نیست که از جمله این موارد تربیت فرزند می باشد زیرا این امر لازمه زندگی مشترک و معاضدت بین زوجین می باشد..

مبلغ اجرت المثل زن در سال1400 

 محل زندگی ،عرف منطقه،تحصیلات زن، شاغل بودن زن ، میزان همکاری زن در امور خانواده و... در میزان اجرت تاثیرگذار است . بنابراین  اجرت المثل ایام زوجیت مبلغ مساوی و معینی برای همه افراد ندارد به همین دلیل است که نظر کارشناس در این مورد جلب شده و برای هر فرد مبلغ متفاوتی تعیین می شود.آنچه در محاسبات کارشناسان رایج می باشد برای سال 1400 برای هرسال  بالغ بر 1 میلیون تومان درنظر گرفته شده است.
 

مدارک لازم برای طرح دعوای اجرت المثل ایام زوجیت

برای طرح دعوای اجرت المثل مانند سایر دعاوی باید آن را در دادخواست مخصوص تنظیم نمود. البته در حال حاضر با توجه به این که دادخواست از طریق سیستم ثنا ثبت می شود، مانند گذشته لازم نیست تا دادخواست در فرمهای مخصوص که در قانون الزامی شده است تنظیم شود. بلکه می توان مفاد دادخواست را در یک کاغذ معمولی نوشت و آن را به دفتر خدمات قضایی برد.مدارکی که لازم است به دادخواست مذکور مدارکی را پیوست  پیوست نمود مدارک لازم  شامل موارد ذیل است :

1. کپی سند ازدواج یا عقدنامه
2. اصل و کپی شناسنامه 

آیا در دوران عقد یا نامزدی هم به زن اجرت المثل تعلق می گیرد؟

برای اینکه زنی مستحق اجرت المثل گردد مس بایست در زندگی زناشویی اعمالی را انجام دهد که شرعا و قانونا بر عهده او نمی باشد .همانطور که اشاره کردیم پرداخت در صورتی است که امور مربوطه در منزل مرد انجام شود و با توجه به اینکه در دوران عقد و نامزدی زن در منزل پدرش می باشد در این دوران دریافت اجرت المثل متفی می باشد.

مشاوره با بهترین وکیل طلاق به صورت تلفنی، حضوری و آنلاین در داداپ 

اجرت المثل پس از فوت شوهر

شاید اینگونه تصور شود که با مرگ زوج رابطه زوجیت پایان می یابد و حقوق مالی که بر گردن مرد بوده است بعد از فوت او قابل مطالبه نیست.اما باید متذکر شد که وضع اینگونه نیست و مرگ اثری در دیونی که از زن برعهده مرد دارد نمی گذارد از جمله حقوقی که با مرگ پایان نمی یابد اجرت المثل است و زن می تواند بابت اعمالی که در طول زندگی مشترک انجان داده است اجرت دریافت کند به این شرط که از موارد تمکینی نباشد،زن قصد تبرع(رایگان انجام دادن) را نداشته و از اموری نباشد که  شرعا و قانونا وظیفه زن است.

آیا تقسیط اجرت المثل امکان پذیر است؟

در صورتی که زن از دادگاه اجرت المثل خود را مطالبه  نماید و مرد جهت پرداخت زن توان مالی برای پرداخت نداشته باشد می تواند اعسار خود از پرداخت را در دادگاه مطرح نماید و دادگاه پس از بررسی و ثبوت اعسار مرد دستور تقسط اجرت المثل را صادر می کند البته لازم به ذکر است که حکم اعسار مرد و تقسیط اجرت المثل در صورتی پذیرفته می شود که مرد مالی برای توقیف نداشته باشد.
اجرت المثل متشکل از دو واژه اجرت و مثل می باشد و معنای آن این است که یک عمل که دارای اجرت المسمی نمی باشد در مقایسه با عمل مشابه دارای چه مقدار اجرت می باشد.اجرت المثل در مبحث مربوط به ازدواج نیز جریان دارد و مردی که می خواهد همسر خود را طلاق دهد می بایست علاوه بر سایر حقوق زن اجرت المثل اعمال او را نیز بپردازد.اجرت المثل در واقع در مقابل اعمالی که شرعا و قانونا برعهده زن نمی باشد به زن تعلق می گیرد و در واقع پاداش و حق الزحمه کارهایی است که برعهده زن نمی باشد.شاید گفته شود که زن نباید زندگی زناشویی را برمبنای دستمزد پیش ببرد و بابت کارهای خود حق الزحمه دریافت کند اما لازم است این نکته در اینجا بیان شود که قانونگذار بابت تمام اعمال زن(تمکین) حق الزحمه مشخص نکرده است و فقط اجرت را مربوط به کارهای منزل دانسته است.دلیل قانونگذار برای تعیین اجرت کارهای منزل این بوده است که این کارها وظیفه و تکلیف زن نمی باشد.بنابراین اگر زنی خواستار دریافت اجرت المثل باشد می بایست اجرت اعمال او پرداخت گردد.
لازم به ذکر است که زن برای تمکینی که از مرد می کند مستحق اجرت نمی باشد هرچند درخواست تمکین از جانب مرد مطرح شود .تمکین عام مربوط به اطاعت زن از مرد در اموری است که شرع و قانون بر عهده زن گذاشته است مثل سکونت در منزل مشترک و تمکین خاص مربوط به وظایف زناشویی می باشد.
.لازم به ذکر است که در خصوص اجرت المثل فرقی بین ازدواج دائم و موقت نیست و اصل این است که امور مربوطه به درخواست مرد انجام شده باشد.

بیشتر بخوانید: طلاق غیابی از طرف زن چقدر طول میکشد؟