برای بخشیدن مهریه چه باید کرد

بعد از اینکه عقد نکاح واقع شد زن مالک مهریه می شود ومیتواند هرگونه دخل و تصرفی در آن انجام دهد. سوال این است که اگر زن بخواهد مهریه خود را ببخشد چه باید بکند؟ آیا نیاز هست که مراحل قانونی را طی کند؟ آیا صرف لفظ بخشش کفایت می کند؟
پاسخ این است که برای اینکه زن بخواهد مهریه خود را ببخشد نیاز به رجوع به دادگاه ندارد ولی بهتر است که بخشیدن مهریه در دفاتر اسناد رسمی به ثبت برسد و صرف بخشش لفظی برای اثبات بخشش کفایت نمی کند.

بخشیدن مهریه چیست؟

بخشیدن به معنای  صرفنظر کردن از حقی مالی به نفع دیگری  می باشد اعم از اینکه آن شخص مدیون باشد یا  مدیون نبوده و شخص ثالثی باشد.
بخشش مهریه به مدیون به این صورت است که زن مهریه خود را مرد ببخشد در این صورت مرد موظف به پرداخت مهریه به زن نبوده و مهریه از گردن مرد ساقط می شود و در واثع مرد مالک فی الذمه می شود.
بخشیدن مهریه ممکن است به شکل سند عادی باشد یا به صورت بخشیدن مهریه در دفترخانه و در قابل سند رسمی باشد.

روش های بخشیدن مهریه

بخشش مهریه می تواند به روش های مختلفی صورت بگیرد که در ادامه هریک را شرح می دهیم:

1. بخشیدن مهریه در قالب  دست نوشته: در این روش از بخشیدن مهریه زن با خط خود بخشش مهریه را نوشته و ذیل آن را مهر و امضا می کند و بیان می کند که نسبت به مهر ادعایی ندارد.نظر ارجح قانونی بر این است که چنین دست نوشته ای اعتبار لازم را ندارد و مرد نمی تواند با استناد به آن از پرداخت مهر صرف نظر کند مگر اینکه آن را به اثبات برساند.
2. بخشیدن مهریه به صورت شفاهی: در این روش زن به شکل لفظی و شفاهی مهریه خود را به مرد می بخشد هرچند ممکن است که در این بخشش شفاهی شاهدی هم باشد اما اعتبار قانونی لازم را نداشته و  بخشش قابل استناد نیست.
3. بخشش مهریه در قالب سند رسمی و ثبت در دفاتر اسناد: بخشیدن مهریه ای که مورد قبول قانون می باشد همین بخشش در دفاتر اسناد رسمی می باشد که در ان زن با در دست داشتن مدارک هویتی و سند ازدواج نسبت به بخشش مهریه و ثبت آن اقدام می کند.

چنانچه در خصوص بخشش مهریه نیاز به مشاوره با وکیل دارید، ما مشورت با وکیل خانواده و وکیل مهریه را به شما پیشنهاد میکنیم

شرایط بخشیدن مهریه

شرایط بخشش مهریه از قرار ذیل است:

• برای اینکه زوجه مهریه خود را ببخشد باید عاقل و بالغ و رشید باشد و همچنین برای ثبت در دفتر اسناد رسمی می بایست با اجازه پدر نسبت به بخشش مهریه اقدام کند.
• اگر زوجه مهریه خود را ببخشد حق رجوع از آن را ندارد مگر در هبه غیرمعوض و بذل در طلاق خلع

مراحل بخشیدن مهریه

بهترین روش برای بخشش مهریه روش رسمی و مراجعه به دفاتر اسناد رسمی می باشد برای این امر لازم است که زوج مراحل ذیل را طی کند:

1. زوجه به همراه مدارک هویتی و عقدنامه به دفترخانه مراجعه کند.
2. برای ثبت بخشش در دفتر خانه اقرار به بخشش کند.
3. مسئول دفترخانه اقرار را به ثبت برساند.
4. اقرار ثبت شده را دفترخانه به دفتر ثبت نکاح ارسال کند که در قسمت ملاحظات ، بخشش صورت گرفته قید بشود.

نحوه بخشیدن مهریه

زن براساس قانون و شرع بعد از وقوع عقد مالک مهریه است و اجازه هرگونه دخل و تصرفی در ان را دارد از جمله این دخل و تصرفات بخشش مهریه است که به نحوه های مختلفی می تواند  صورت بگیرد:

1. بخشیدن مهریه به شکل هبه :  هبه عقدی است که در آن فردی مالی را به صورت مجانی به دیگری تملیک می کند که می تواند معوض یا غیر معوض باشد.
2. بخشیدن مهریه با ابراء: یعنی زوجه مرد را بری الذمه کند.

نکته: اگر بخشش مهریه به صورت ابراء باشد امکان رجوع از آن نیست ولی اگر به صورت هبه غیرمعوض باشد امکان رجوع وجود دارد برخلاف هبه معوض
نکته: بخشیدن مهریه ممکن است نسبت به تمام مهریه باشد یا نسبت به بخشی از آن و همچنین ممکن است بخشش مهریه در طول زندگی یا قبل از طلاق صورت بگیرد.
نکته:بخشیدن مهریه در عقد موقت هم ممکن است زیرا زن مالک مهریه می باشد.

بخشیدن مهریه در حضور شاهد

معمولا بخشیدن مهریه توسط زن با رضایت او و به دلیل علاقه که به همسر دارد صورت می گیرد مگر در طلاق خلع و مبارات که زن هر کاری می کند تا از شر شوهرش رها شود. گاهی ممکن است که بخشش مهریه از سوی زن به واسطه اجبار یا اکراه باشد و یا اینکه ناشی از احساسی شدن زن باشد درست است که در قانون و شرع برای جلوگیری از چنین گذشت هایی تدابیری مثل داشتن شاهد پیش بینی نشده است اما رویه دفاتر اسناد به این صورت است که برای بخشش مهریه و بخشش صحیح از اذن پدر و یا امضای دو شاهد برای ثبت بخشش استفاده می کنند.

جهت مشاوره با وکیل مهریه میتوانید از طریق اپلیکیشن داداپ با بهترین وکلا پایه یک دادگستری مشورت کنید

پیامدهای عدم حضور شاهد برای بخشیدن مهریه

برای بخشیدن مهریه نیاز به داشتن شاهد نیست اما نداشتن شاهد می تواند دردسرهای اثباتی داشته باشد مثل اینکه زن به صورت عادی مهریه خود را ببخشد و مرد  پس از سال ها مدرکی نداشته باشد که ثابت کند زن مهریه اش را بخشیده است و بخشش مهریه توسط زن اکراهی و اجباری نبوده ست.

 بخشیدن مهریه بدون اجازه پدر

براساس زن مالک مهریه زن می باشد و اوست که می تواند در آن دخل و تصرف کند و حتی نسبت به بخشش آن اقدام کند لذا به لحاظ قانونی اجازه پدر برای بخشش مهریه لازم نیست اما رویه دفاتر اسناد رسمی اینگونه است که بخشش مهریه بدون اذن و اجازه پدر را به ثبت نمی رسانند و دلیل آنها هم این است که ممکن است زن احساسی تصمیم گرفته باشد یا اینکه مجبور شده باشد.

آیا با بخشیدن مهریه زن می تواند طلاق بگیرد؟

درست است که حق طلاق با مرد می باشد اما این به این معنا نیست که زن نتواند با بخشش مهریه از این حق برخوردار شود.زن می تواند با توافق مرد در ازای بخشیدن مهریه حق طلاق را از او دریافت کند برای این امر نیاز هست که زوجین به دفاتر اسناد رسمی مراجعه کند و این حق به صورت وکالت در طلاق به زن منتقل شود در صورتی که زن از مهریه رجوع کند حق طلاق از او ساقط می شود.
نکته: در طلاق خلع زن به واسطه کراهتی که از مرد دارد در ازای بخشیدن تمام یا قسمتی از مهریه طلاق می گیرد.(مهرم حلال جونم آزاد)

بخشیدن مهریه در ازای گرفتن حضانت فرزند

ممکن است زوجین با طلاق توافقی از هم جدا شوند در این صورت در خصوص موضوعات مختلف که ازجمله آن حضانت فرزند می باشد به توافق می رسند که براساس آن زن از مهریه خود صرف نظر کند و درمقابل آن حضانت فرزند به او داد ه شود. براین اساس امکان دریافت حضانت فرزند در مقابل بخشش مهریه وجود دارد اما چون امر توافقی می باشد باید زوجین هردو رضایت داشته باشند و در اصطلاح بر سر آن به توافق برسند.

آیا بعد از بخشیدن مهریه می توان آن را مطالبه کرد؟

ممکن است زوجه بعد از بخشیدن مهریه از عمل خود پشیمان شود و در اصطلاح رجوع کند آیا این امر از نظر قانونی ممکن می باشد؟پاسخ به این سوال دارای حالات مختلفی می باشد به این معنا که زن در چه قالبی مهریه خود را بخشیده باشد.

1. اگر زن مرد را ابراء کرده باشد حق رجوع ندارد و رجوع از ابراء ممکن نیست. براساس ماده 289 قانون مدنی :ابرا عبارت از این است که دائن از حق خود به اختیار صرف نظر نماید.
2. اگر بخشش  مهریه در قالب عقد صلح باشد نیز امکان رجوع وجود ندارد.(عقد صلح عقدی است لازم)
3. اگر بخشش مهریه در طلاق خلع به صورت بذل تمام یا قسمتی از مهریه باشد زن می تواند در مدت عده رجوع کند.
4. اگر زن مهریه خود را هبه کند در صورتی حق رجوع دارد که هبه غیرمعوض باشد. در هبه معوض در صورتی می تواند رجوع کند که زوج عوض را پرداخت نکرده باشد.

مدارک لازم برای بخشیدن مهریه

مدارک لازم برای بخشیدن مهریه از قرار ذیل است:

1. کارت ملی
2. شناسنامه
3. سند نکاح یا عقد نامه

نکته: برای بخشیدن مهریه رشد لازم است به این معنا که زوجه می بایست بالای 18 سال داشته باشد زیرا بخشیدن مهریه از امور مالی است که اهلیت استیفا در آن لازم است.
در هر دوی این موردها , بخشش مهریه دارای اعتبار و درست است ; فلذا بخشش مهریه از روش کاغذ دست خط و بر روی برگه ,موجب بی اعتبار شدن بخشش مهریه و قابلیت و امکان رجوع و برگشت از عفو و بخشش مهریه نمیباشد.

سخن پایانی
بخشیدن مهریه به صورت عادی و رسمی امکان پذیر است .بخشیدن مهریه به صورت رسمی در دفترخانه صورت می گیرد.بعد از اینکه زن مهریه را بخشید امکان پشیمانی و رجوع از مهر بخشش شده در ابراء و هبه معوض وجود ندارد.در خصوص حضور شاهد برای بخشش مهریه و یا اذن پدر باید گفت که در قانون در این خصوص سخنی به میان نیامده است اما رویه دفترخانه ها به این صورت است که برای ثبت بخشش از اذن پدر و حضور شاهد جهت جلوگیری از عواقب احتمالی استفاده می کنند.
 

بیشتر بخوانید: شرایط گرفتن مهریه از پدر شوهر بعد از مرگ شوهر